Παρά τη διάχυτη αστάθεια, οι CEOs παγκοσμίως εμφανίζονται αποφασισμένοι να κινηθούν στρατηγικά, επανακαθορίζοντας τις προτεραιότητές τους με γνώμονα την ανθεκτικότητα, μέσα σε ένα οικονομικό τοπίο που δύσκολα προσφέρει βεβαιότητες. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της νέας έκδοσης της έρευνας CEO Outlook της EY-Parthenon – του βραχίονα υπηρεσιών χρηματοοικονομικών συμβούλων, εταιρικής στρατηγικής και συναλλαγών της EY – η οποία χαρτογραφεί τις απόψεις των επικεφαλής επιχειρήσεων σε παγκόσμιο επίπεδο.
Σύμφωνα με την έρευνα, το 57% των CEOs που συμμετείχαν σε αυτή, εκτιμούν ότι η τρέχουσα γεωπολιτική και οικονομική αβεβαιότητα δεν πρόκειται να υποχωρήσει μέσα στο επόμενο δωδεκάμηνο, με το 24% να προβλέπουν ότι θα διαρκέσει για περισσότερα από τρία χρόνια. Ωστόσο, ο Δείκτης Εμπιστοσύνης των CEOs (CEO Confidence Index) που περιέχει η έρευνα, ο οποίος μετρά και αποτυπώνει τη γενική αισιοδοξία (σε κλίμακα από το 1 έως το 100) των επικεφαλής των επιχειρήσεων, ανέρχεται σήμερα στις 83 μονάδες, σημειώνοντας αύξηση επτά μονάδων σε σχέση με την προηγούμενη μέτρηση, τον Μάιο.
Αξιοσημείωτο είναι ότι αυτή η αύξηση δεν πηγάζει από την προσδοκία αποκλιμάκωσης της αβεβαιότητας. Αντίθετα, αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι οι CEOs έχουν πλέον εξοικειωθεί με αυτή τη μεταβλητότητα, αναθεωρούν τα λειτουργικά μοντέλα τους, ενθαρρύνουν την αλλαγή και κινούνται πιο ευέλικτα. Μέσα από αυτή την προσαρμοστικότητα, βρίσκουν νέους τρόπους για ανάπτυξη – ακόμη και όταν οι συνθήκες της παγκόσμιας οικονομίας παραμένουν ασταθείς.
Η αλλαγή αποτελεί τη νέα «σταθερά»
Η δυναμική αυτή, αποτυπώνεται και στις επενδυτικές προθέσεις: το 52% των ερωτηθέντων CEOs δηλώνουν πως σχεδιάζουν να αυξήσουν τις επενδύσεις για τον μετασχηματισμό του επιχειρηματικού χαρτοφυλακίου τους επόμενους 12 μήνες, με το 39% να σκοπεύουν να διατηρήσουν τον ρυθμό μετασχηματισμού στο ίδιο επίπεδο με τα τελευταία χρόνια.
Σύμφωνα με την έρευνα, η πλειονότητα των CEOs φαίνεται να συμφωνούν ότι η παγκόσμια οικονομία αλλάζει μορφή. Οι έννοιες της «τοπικοποίησης» – όπως η παραγωγή προϊόντων στην αγορά όπου καταναλώνονται – και της «περιφερειοποίησης» – όπως η δημιουργία περιφερειακών εφοδιαστικών αλυσίδων εντός γεωγραφικών μπλοκ – ενισχύονται ως στρατηγικές σταθερού προσανατολισμού. Μάλιστα, το 72% των ερωτηθέντων βλέπουν την τοπικοποίηση ως μακροπρόθεσμη στρατηγική επιλογή, ενώ το 63% εκφράζουν αντίστοιχη στάση ως προς την περιφερειοποίηση. Η στροφή αυτή, αντανακλά την ανάγκη προσαρμογής στις μεταβαλλόμενες δυναμικές των αγορών και τις αυξημένες προσδοκίες των πελατών, δίνοντας στις επιχειρήσεις τη δυνατότητα να αντιδρούν ταχύτερα και πιο αποτελεσματικά σε τοπικό επίπεδο.
Αυτή η μετατόπιση αποτυπώνεται και στο στάδιο υλοποίησης: το 38% των ερωτηθέντων έχουν ήδη ολοκληρώσει σχέδια τοπικοποίησης, με το 36% να βρίσκονται σε φάση υλοποίησης. Αντίστοιχα, για την περιφερειοποίηση, το 21% έχουν ολοκληρώσει τον σχεδιασμό, ενώ το 35% έχουν προχωρήσει στο στάδιο της εφαρμογής. Η πλειοψηφία των CEOs δεν βλέπουν αυτή τη στροφή ως τάση ή προσωρινή προσαρμογή, αλλά ως διαρθρωτικό στοιχείο της στρατηγικής τους, με μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Αντιμετωπίζοντας τις προκλήσεις με ρεαλισμό και αποφασιστικότητα
Σε ό,τι αφορά τις γεωπολιτικές προοπτικές, οι απόψεις των CEOs διίστανται: αν και αρκετοί επικεφαλής που συμμετείχαν στην έρευνα προβλέπουν ότι η γεωπολιτική αβεβαιότητα θα συνεχιστεί, μόλις το 19% πιστεύουν ότι η κανονιστική αστάθεια αποτελεί ουσιαστική απειλή για την υλοποίηση των στρατηγικών τους στόχων. Το στοιχείο αυτό αντικατοπτρίζει μια πιο ώριμη και ρεαλιστική προσέγγιση απέναντι στην αβεβαιότητα: η πρόκληση δεν είναι να εξαλειφθεί, αλλά να ενσωματωθεί στον σχεδιασμό.
Παράλληλα, οι CEOs παραμένουν ρεαλιστές όσον αφορά τις επιχειρησιακές δυσκολίες που έρχονται. Το 79% αναφέρουν τον πληθωρισμό ως κύριο παράγοντα πίεσης για το επόμενο έτος, ενώ το 78% αναμένουν αρνητικές επιπτώσεις από την επιβολή δασμών και εμπορικών μέτρων. Η τεχνολογία, έχει δύο όψεις: αφενός θεωρείται κινητήριος δύναμη για περισσότερες στρατηγικές κινήσεις, αφετέρου εξακολουθεί να ενέχει προκλήσεις. Το 69% των συμμετεχόντων δηλώνουν ότι οι κυβερνοαπειλές περιορίζουν τις προσπάθειες για καινοτομία, ενώ το 70% αναγνωρίζουν ότι το βασικό εμπόδιο στον ψηφιακό μετασχηματισμό δεν είναι η τεχνολογία καθαυτή, αλλά η ασυνέπεια και ο κατακερματισμός των ρυθμιστικών πλαισίων μεταξύ διαφορετικών αγορών.
Μετασχηματισμός μέσω συνεργασιών και επιλεκτικών συμφωνιών
Υπό αυτές τις συνθήκες, σχεδόν οι μισοί CEOs της έρευνας (48%) σκοπεύουν να προχωρήσουν σε συγχωνεύσεις και εξαγορές (M&A) μέσα στο έτος. Ακόμη πιο χαρακτηριστική είναι η έντονη άνοδος στο ενδιαφέρον για κοινοπραξίες και στρατηγικές συνεργασίες: το 73% αναζητούν τέτοιου είδους συνεργασίες ως μία πιο ευέλικτη μορφή οργανικής ανάπτυξης σε ένα απαιτητικό περιβάλλον. Η αυξημένη αυτή διάθεση υποδηλώνει μια προτίμηση σε πιο ευέλικτες μορφές μετασχηματισμού, που επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να καινοτομούν και να αναπτύσσονται, χωρίς την πολυπλοκότητα μιας πλήρους εξαγοράς.
Οι ΗΠΑ παραμένουν ο βασικός προορισμός για δραστηριότητες M&A, ακολουθούμενες από τον Καναδά, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ινδία και τη Γερμανία. Αξιοσημείωτο είναι ότι το 41% των CEOs που εξετάζουν κάποια εξαγορά ή συγχώνευση, στοχεύουν εταιρείες κυρίως για την τεχνολογία τους ή την πνευματική τους ιδιοκτησία (IP) – γεγονός που αναδεικνύει τη στρατηγική σημασία της καινοτομίας στο σημερινό επιχειρηματικό περιβάλλον.
Η διάθεση για συμφωνίες είναι διάχυτη στους περισσότερους κλάδους, με αυτή να εκδηλώνεται εντονότερα για M&As στην ενέργεια, τις ασφάλειες και την υγεία. Από την άλλη, οι CEOs στον τραπεζικό κλάδο, την ψυχαγωγία και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, την εξόρυξη, καθώς και την τεχνολογία, δείχνουν να προσανατολίζονται περισσότερο σε κοινοπραξίες και στρατηγικές συμμαχίες.
Σχολιάζοντας τα ευρήματα της έρευνας, ο Τάσος Ιωσηφίδης, Εταίρος της EY Ελλάδος και Επικεφαλής της EY-Parthenon στην Ελλάδα, δήλωσε: «Αυτό που καταγράφει η έρευνα δεν είναι απλώς μια στροφή στρατηγικής, αλλά μια βαθύτερη αλλαγή τρόπου σκέψης. Βλέπουμε, πλέον, ότι οι CEOs δεν αντιμετωπίζουν την παγκόσμια αστάθεια ως μια προσωρινή συνθήκη. Αντίθετα, διαχειρίζονται αυτή την αβεβαιότητα ως μια σταθερή παράμετρο στρατηγικού σχεδιασμού, επενδύοντας επιλεκτικά – και όχι αμυντικά – σε αυτά που τους επιτρέπουν να κινηθούν ευέλικτα παρά τους υπάρχοντες κλυδωνισμούς των αγορών, επιδιώκοντας νέα μοντέλα συνεργασίας, αλλά και αποκτώντας διαφορετική γεωγραφική λογική και προσέγγιση. Και το κάνουν με ξεκάθαρη πρόθεση: να μετατρέψουν την πολυπλοκότητα σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αυτό μεταφράζεται σε λιγότερη “παγκόσμια παρουσία” και περισσότερη “στρατηγική στόχευση”, με την Ευρώπη να λειτουργεί περισσότερο ως κόμβος στρατηγικών επιλογών. Για την Ελλάδα, η ευκαιρία δεν είναι να αντιγράψει τα πρότυπα των μεγάλων αγορών, αλλά να αξιοποιήσει το μέγεθός της έξυπνα – να γίνει λειτουργικά χρήσιμη, και όχι απλώς χρήσιμη γεωγραφικά. Σε μια εποχή όπου οι συνεργασίες μετρούν περισσότερο από το μέγεθος, αυτή μπορεί να είναι μια θέση με αξία».
Διαβάστε εδώ την πλήρη έρευνα: Does today’s disruption provide the blueprint for tomorrow’s growth?
