Το ευρωπαϊκό έργο SPACE4Cities, εταίρος του οποίου είναι η Περιφέρεια Αττικής και χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Horizon Europe μέσω του European Union Agency for the Space Programme (EUSPA), ανακοινώνει τις δέκα εταιρείες που προχωρούν στην επόμενη φάση της Προ-Εμπορικής Προμήθειας (PCP) που διεξάγεται στο πλάισιο του έργου, για να αναπτύξουν λύσεις σε κρίσιμες αστικές προκλήσεις, με την αξιοποίηση δορυφορικών δεδομένων. Καθεμία από τις δέκα θα λάβει χρηματοδότηση ύψους 90.000 ευρώ για τη δημιουργία λειτουργικού πρωτοτύπου.
Το έργο SPACE4Cities αξιοποιεί δεδομένα και τεχνολογίες από τα ευρωπαϊκά διαστημικά προγράμματα Copernicus και Galileo, με στόχο να ενισχύσει τις ευρωπαϊκές πόλεις στην προσαρμογή τους στην κλιματική αλλαγή. Οι προτάσεις που επελέγησαν επικεντρώνονται σε λύσεις για:
- ανίχνευση πλημμυρών και θερμικών νησίδων,
- μείωση εκπομπών ρύπων από την κυκλοφορία,
- πρόληψη δασικών πυρκαγιών,
- προστασία μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς,
- εντοπισμό διαρροών σε υπόγειους αγωγούς,
- παρακολούθηση γεφυρών, οδικών δικτύων και πράσινων χώρων.
Η συντονίστρια του έργου, Renske Martijnse-Hartikka από το Forum Virium Helsinki, δήλωσε: «Είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι από το επίπεδο καινοτομίας των προτάσεων. Πολλές από αυτές τις λύσεις θα μπορούσαν σύντομα να εφαρμοστούν σε ευρωπαϊκές πόλεις, προσφέροντας σημαντικά οφέλη και εξοικονόμηση πόρων».
Από τις δέκα νικήτριες ομάδες, επτά είναι μεμονωμένες εταιρείες, ενώ τρεις αποτελούνται από κοινοπραξίες που δραστηριοποιούνται στη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία, την Πορτογαλία, το Βέλγιο, τη Γερμανία και τις Κάτω Χώρες.
Τον Ιούλιο του 2026, πέντε από αυτές τις προτάσεις θα λάβουν πρόσθετη χρηματοδότηση 250.000 ευρώ και θα περάσουν στη φάση πιλοτικών εφαρμογών σε δεκαπέντε ευρωπαϊκές πόλεις, μεταξύ των οποίων το Άμστερνταμ, η Μητροπολιτική Αθήνα, η Γάνδη, το Γκιμαράες και το Ελσίνκι. Η φάση αυτή θα ολοκληρωθεί την άνοιξη του 2027, με στόχο την εμπορική αξιοποίηση των τελικών εφαρμογών.
Η ελληνική συμμετοχή και ο ρόλος του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Αττικής
Η Περιφέρεια Αττικής συμμετέχει στο έργο, μέσω του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Αττικής (ΠΤΑ Αττικής), το οποίο αποτελεί έναν από τους εταίρους της κοινοπραξίας και μέλος της ομάδας αγοραστών (buyers group).
Από τον Νοέμβριο 2025, το ΠΤΑ Αττικής αναλαμβάνει για έξι μήνες τον ρόλο συντονιστή εταίρου της Φάσης 2 (Prototyping & Lab Testing), συμβάλλοντας στον συντονισμό των δραστηριοτήτων μεταξύ των εταίρων και στη δοκιμή των πρώτων πρωτοτύπων.
Κατά τη Φάση 3 (Piloting & Validation), που ξεκινά τον Μάιο του 2026, οι πέντε πιο ώριμες λύσεις θα δοκιμαστούν σε πραγματικές συνθήκες στις πόλεις-εταίρους του έργου, μεταξύ των οποίων και η Μητροπολιτική Αθήνα.
Η συμμετοχή του ΠΤΑ Αττικής ενισχύει τη σύνδεση των ελληνικών περιφερειακών φορέων με τα ευρωπαϊκά προγράμματα καινοτομίας και φέρνει τη διαστημική τεχνολογία στην υπηρεσία των πόλεων για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας, της ενεργειακής αποδοτικότητας και της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης.
Νικήτριες εταιρείες και λύσεις
Οι δέκα νικήτριες ομάδες που επελέγησαν από το SPACE4Cities παρουσιάζουν ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών διαστημικής τεχνολογίας, καλύπτοντας από την πρόληψη φυσικών κινδύνων έως την προστασία πολιτιστικών μνημείων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις πόλεις. Οι λύσεις τους αξιοποιούν δεδομένα από δορυφόρους, τεχνητή νοημοσύνη και εργαλεία ανάλυσης μεγάλης κλίμακας, δείχνοντας πώς η διαστημική καινοτομία μπορεί να απαντήσει σε πραγματικές ανάγκες των τοπικών κοινωνιών.
- Vexiza (Ισπανία): «AI-WUIFIRE» – Πρόληψη κινδύνων δασικών πυρκαγιών
- eOnsight (Γαλλία): «CHERISH» – Προστασία μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς
- Detektia (Ισπανία): «CityMotion» – Ανίχνευση διαφορών ανύψωσης εδάφους
- Latitudo 40, Planetek και Teamdev (Ιταλία): «CLIMAPS» – Ανίχνευση θερμικών νησίδων, πλημμυρών και ακραίων καιρικών φαινομένων
- Everimpact (Γαλλία): «DYNAMO-SM» – Μείωση εκπομπών από την κυκλοφορία
- Survintel (Κάτω Χώρες) και Gisaia (Γαλλία): «GeoRisk Monitor» – Παρακολούθηση γεφυρών, δρόμων και σιδηροδρομικών γραμμών
- aize (Γαλλία): «OPTIM-Green» – Στρατηγικός σχεδιασμός πράσινων χώρων
- Neptune (Ιταλία): «URBAN LENS» – Εντοπισμός διαρροών σε υπόγειους αγωγούς
- CEiiA (Πορτογαλία): «UrbanRoots» – Παρακολούθηση πράσινων περιοχών και μεταβολών
- BitaGreen (Βέλγιο), Climate Scale (Ισπανία) και TreeSense (Γερμανία): «VISTA» – Διαχείριση πράσινων περιοχών και βιοποικιλότητας
Οι εταίροι του έργου
Το έργο SPACE4Cities υλοποιείται από μια ευρωπαϊκή κοινοπραξία επτά οργανισμών που συνδυάζουν την εμπειρία τους στην αστική καινοτομία, τις έξυπνες πόλεις και τη διαστημική τεχνολογία. Η συνεργασία αυτή εξασφαλίζει την ολοκληρωμένη προσέγγιση του έργου από το στάδιο του σχεδιασμού έως την πιλοτική εφαρμογή.
- Forum Virium Helsinki (Φινλανδία – Συντονιστής έργου)
- Δήμος Άμστερνταμ (Κάτω Χώρες)
- Δήμος Γκιμαράες (Πορτογαλία)
- Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Αττικής (Ελλάδα)
- District09 – Ψηφιακός οργανισμός του Δήμου Γάνδης (Βέλγιο)
- Open & Agile Smart Cities (OASC)
Aerospace Valley (Γαλλία)
