Συνέντευξη στη Σοφία Μυττά
Σε μια εποχή όπου η τεχνολογία επαναπροσδιορίζει τα πάντα, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας πραγματοποιεί σημαντικά άλματα στον ψηφιακό μετασχηματισμό, με στόχο όχι απλώς την καινοτομία, αλλά τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών. Ο Αντιπεριφερειάρχης Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Νικόλαος Τζόλλας, μιλά στο 3ο τεύχος του Smart Cities, στο πλαίσιο του μεγάλου αφιερώματος του περιοδικού για τη Θεσσαλονίκη, για έργα που ήδη μεταμορφώνουν τη σχέση του πολίτη με το Δημόσιο. Από την κατάργηση των ουρών στις υπηρεσίες, μέχρι τις “έξυπνες πόλεις” και την ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας. Με χειροπιαστά αποτελέσματα και στενές συνεργασίες με κορυφαία πανεπιστήμια, η Κεντρική Μακεδονία δεν προσαρμόζεται απλώς στο μέλλον, το διαμορφώνει.
Κύριε Τζόλλα, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας επενδύει έντονα σε ψηφιακές υποδομές και υπηρεσίες. Ποια είναι τα κεντρικά οφέλη για τους πολίτες και πόσο έχει αλλάξει η καθημερινότητά τους;
Η καθημερινότητα των πολιτών μας συνεχίζει δυναμικά να εκ συγχρονίζεται με ταχύτητα, απλότητα και ασφάλεια. Οραματιζόμαστε μια Περιφέρεια όπου οι πολίτες δεν θα χρειάζονται πλέον να περιμένουν στην ουρά. Θέλουμε να βάζουμε τον πολίτη στο κέντρο, με λιγότερη ταλαιπωρία, πιο άμεση εξυπηρέτηση και μεγαλύτερη διαφάνεια. Τα προηγούμενα δυο έτη υπήρξαν για εμάς σταθμός: 600 νέες ψηφιακές υπηρεσίες τέθηκαν στη διάθεση του πολίτη. Ο πολίτης μπορεί να καταθέτει αιτήσεις ηλεκτρονικά, να παρακολουθεί την πορεία τους και να επικοινωνεί με τις υπηρεσίες χωρίς φυσική παρουσία. Ήδη πάνω από 1000 υπάλληλοι εκπαιδεύτηκαν για την εύρυθμη λειτουργία του εργαλείου. Επιπλέον, με την εφαρμογή νέων Συστημάτων Ηλεκτρονικής Διακίνησης Εγγράφων (ΣΗΔΕ), κάθε δημόσιο έγγραφο μπορεί να παρακολουθείται πλήρως και ηλεκτρονικά, με αυτοματοποιημένη δρομολόγηση και διαφάνεια σε κάθε στάδιο.Οι πολίτες της Κεντρικής Μακεδονίας έχουν πλέον περισσότερη εμπιστοσύνη στη διοίκηση γιατί βλέπουν αποτελέσματα και αυτό για μένα αποτελεί το μεγαλύτερο κέρδος.
Η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και η προστασία προσωπικών δεδομένων είναι κρίσιμες πτυχές της ψηφιακής διακυβέρνησης. Ποιες πρακτικές εφαρμόζονται και τι προτεραιότητες έχετε θέσει για την ενίσχυση της ασφάλειας;
Η κυβερνοασφάλεια δεν είναι μια τεχνική απαίτηση είναι προϋπόθεση εθνικής ασφάλειας, επιχειρησιακής συνέχειας και πάνω απ’ όλα, εμπιστοσύνης του πολίτη στο κράτος. Για τον λόγο αυτό, το 2024 προχωρήσαμε με αποφασιστικότητα στη δημιουργία ενιαίου καταλόγου χρηστών (Active Directory) για 2.200 υπαλλήλους, 500 ομάδες χρηστών και πάνω από 2100 υπολογιστές, με πλήρη παραμετροποίηση κεντρικών συστημάτων και δομή Domain Controllers σε όλη την ΠΚΜ. Το νέο περιβάλλον επιτρέπει την απομακρυσμένη διαχείριση δικαιωμάτων, τον ταυτόχρονο έλεγχο ασφάλειας και την εφαρμογή ενοποιημένων πολιτικών για όλη την Περιφέρεια.Επιπλέον, ενεργοποιήσαμε κοινές πολιτικές ασφαλείας συμβατές με το ευρωπαϊκό πρότυπο NIS II, και εγκαταστήσαμε κεντρικά εργαλεία antivirus, firewalls και endpoint προστασίας, διασφαλίζοντας έτσι τη συνοχή και τον έλεγχο του ψηφιακού οικοσυστήματος μας σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα. Όμως, η ασφάλεια δεν χτίζεται μόνο με υποδομές. Χτίζεται και με κουλτούρα πρόληψης και συνεχή διάχυση της γνώσης. Στο πλαίσιο αυτό:
- Διοργανώσαμε το 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο Πληροφορικής των Περιφερειών, στο οποίο αναδείξαμε μεταξύ άλλων τις νέες προκλήσεις της Τεχνητής Νοημοσύνης, της διαλειτουργικότητας και της κυβερνοασφάλειας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, με τη συμμετοχή όλων των Περιφερειών της χώρας και την παρουσία του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
- Συμμετείχαμε ενεργά ως συνδιοργανωτές στην ημερίδα «Smart Cities, Smart Regions», μαζί με τον ΣΕΠΤΕ και την ΠΕΔΚΜ, όπου τέθηκαν στο επίκεντρο οι κυβερνοαπειλές και η ανάγκη για διαχείριση ανοικτών δεδομένων με όρους ασφάλειας και αξιοπιστίας.
- Η έκθεση BEYOND 2025, την οποία συνδιοργανώσαμε με αποκλειστική ευθύνη της Αντιπεριφέρειάς μας και η οποία εστίασε φέτος ακριβώς στην «πραγματικότητα» της τεχνητής νοημοσύνης και την ανάγκη να ενσωματωθεί με ασφάλεια στην καθημερινή λειτουργία φορέων και πόλεων.
- Επιπλέον Διοργανώνουμε σειρά ενημερωτικών εκδηλώσεων και σε μη αστικές περιοχές της Περιφέρειάς μας με σκοπό την διάχυση της πληροφορίας σχετικά με ζητήματα κυβερνοασφάλειας.
Η δική μας θέση είναι ξεκάθαρη: η Περιφέρεια δεν περιορίζεται στην εσωτερική της θωράκιση. Λειτουργεί ως εθνικός κόμβος διαλόγου, προσαρμογής και γνώσης, για να χτίσουμε μαζί ένα δημόσιο τομέα ασφαλή, διαλειτουργικό και προσανατολισμένο στο μέλλον.
Ποια είναι τα συγκεκριμένα έργα ‘έξυπνων πόλεων’ υλοποιούνται ή βρίσκονται σε εξέλιξη σε επίπεδο Περιφέρειας, ιδιαίτερα στο πεδίο της βιώσιμης κινητικότητας και της ενεργειακής αποδοτικότητας;
Στην Αντιπεριφέρεια Ψηφιακής Διακυβέρνησης προχωρούμε με στοχευμένα έργα που υπηρετούν τη βιωσιμότητα και τη λειτουργικότητα των πόλεών μας, όχι θεωρητικά, αλλά στην πράξη. Στο πλαίσιο του προγράμματος «Ψηφιοποίηση και έξυπνες πόλεις: Προσβασιμότητα και ασφάλεια στις αστικές διαδρομές», εξελίσσουμε κομβικά έργα όπως:
- Το πρότυπο γεωπληροφοριακό σύστημα, με 126 σταθμούς και 570 αισθητήρες που καταγράφουν περιβαλλοντικά δεδομένα σε πραγματικό χρόνο. Είναι το μεγαλύτερο του είδους του στην Ελλάδα και μας δίνει πλήρη εικόνα για νερά, κλίμα και έδαφος, ώστε να σχεδιάζουμε με γνώση και ακρίβεια.
- Το σύστημα ψηφιοποίησης αδειών κυκλοφορίας, βασισμένο σε τεχνητή νοημοσύνη και ψηφιακή αρχειοθέτηση, που 26 απλοποιεί ριζικά την εξυπηρέτηση των πολιτών στον τομέα των μεταφορών. Παράλληλα, αναβαθμίζουμε το e-student, ένα λειτουργικό εργαλείο για τη διαχείριση της μαθητικής μεταφοράς, με γεωχωρική απεικόνιση, έλεγχο δρομολογίων και αυτοματοποιήσεις που διευκολύνουν χιλιάδες οικογένειες.
Η τεχνολογία δεν είναι σκοπός, είναι το μέσο. Και μέσα από δράσεις όπως η ημερίδα μας για την προσβασιμότητα στις αστικές διαδρομές, δείχνουμε ότι η “έξυπνη πόλη” είναι εκεί όπου η καινοτομία συναντά τις ανάγκες όλων, χωρίς εξαιρέσεις.
Η Περιφέρεια συνεργάζεται στενά με πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα και φορείς καινοτομίας. Μπορείτε να μοιραστείτε επιτυχημένα παραδείγματα που έχουν ήδη δώσει ουσιαστικά αποτελέσματα για την τοπική κοινωνία;
Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας έχει την τύχη να φιλοξενεί τρία εξαιρετικά πανεπιστήμια το ΑΠΘ, το ΠΑΜΑΚ και το ΔΙΠΑΕ – καθώς και το κέντρο έρευνας ερευνητικά κέντρα στην Ευρώπη. Αυτό που κάνουμε εμείς ως Αντιπεριφέρεια Ψηφιακής Διακυβέρνησης είναι να μετατρέπουμε αυτή τη θεωρητική γνώση σε εφαρμοσμένη έρευνα. Στην ΠΚΜ υποδεχόμαστε κάθε χρόνο φοιτητές για πρακτική άσκηση από το ΑΠΘ και άλλα ιδρύματα της περιοχής. Πρόσφατα, μάλιστα, φιλοξενήσαμε αποφοίτους του σεμιναρίου της Google για την κυβερνοασφάλεια σε συνεργασία με το ΑΠΘ οι οποίοι πραγματοποίησαν την πρακτική τους κοντά μας, αποκτώντας ουσιαστική εμπειρία και συμβάλλοντας στην ενίσχυση της κουλτούρας ασφάλειας στην ΠΚΜ.
Υπάρχουν στοχευμένες δράσεις που βοηθούν τους φοιτητές να μετατρέψουν τις ιδέες τους σε πράξη;
Διοργανώνουμε στοχευμένες ημερίδες και σεμινάρια για φοιτητές, όπως η θεματική εκδήλωση για τις «Τεχνολογίες Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας», με σκοπό να στηρίξουμε τις νεοφυείς ομάδες, τα πανεπιστημιακά spinoffs και τις ερευνητικές προσπάθειες που θέλουν να μετατρέψουν την ιδέα τους σε πράξη. Μέσα από αυτές τις δράσεις, τους φέρνουμε σε απευθείας επαφή με φορείς και εκπροσώπους της αγοράς, καθώς και με σχήματα επιχειρηματικών κεφαλαίων (VCs) που μπορούν να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξή τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το workshop που συνδιοργανώσαμε με το NBG Business Seeds και τη Microsoft, με θέμα τις έξυπνες εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης. Εκεί, νέες ομάδες ήρθαν σε επαφή με το επιχειρηματικό οικοσύστημα και ήδη κάποιες έχουν ξεκινήσει να μετατρέπουν τη γνώση σε προϊόν και τις ιδέες τους σε startups. Τέλος, μέσω του διαγωνισμού Innovation for Society Awards του One Stop Liaison Office, και άλλων παρόμοιων πρωτοβουλιών όπως τα Hackathon που υλοποιεί η ΠΚΜ, φέρνουμε κοντά την ακαδημαϊκή κοινότητα κοντά με την κοινωνία και τις επιχειρήσεις, προσφέροντας την δυνατότητα σε ερευνητές, ομάδες startup και spin off να δώσουν λύσεις σε πραγματικά προβλήματα, με έμπρακτο αντίκρισμα.
Για εμάς καινοτομία είναι η οικονομική ανάπτυξη, είναι απασχόληση, είναι νέες ιδέες που γεννιούνται εδώ και μένουν εδώ στην Κεντρική Μακεδονία
Πώς διασφαλίζεται η διαφάνεια και η συμμετοχική σχέση με τους πολίτες στην υλοποίηση ψηφιακών έργων;
Για την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι εργαλείο δημοκρατίας, διαφάνειας και ενδυνάμωσης του πολίτη. Έχουμε σαν στόχο μέσα από τις ψηφιακές πλατφόρμες που έχουν σχεδιαστεί, που σχεδιάζονται και που βρίσκονται σε συνεχή βελτιστοποίηση ο πολίτης να έχει πλήρη εικόνα της διαδικασίας, των δικαιολογητικών που χρειάζονται, του αρμόδιου υπαλλήλου και της φάσης κάθε αιτήματος σε πραγματικό χρόνο, εξασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό απόλυτη ιχνηλασιμότητα κάθε εγγράφου, δημιουργώντας ένα διοικητικό περιβάλλον λογοδοσίας και διαφάνειας. Ιδιαίτερη σημασία έχει η εφαρμογή e-Plate, η οποία αναπτύχθηκε in-house από στελέχη της Αντιπεριφέρειας Ψηφιακής Διακυβέρνησης, με στόχο τη διαφανή και τυχαία επιλογή του αριθμού κυκλοφορίας ενός οχήματος κατά την έκδοση νέας άδειας. Με αυτόν τον τρόπο, εξαλείφεται κάθε περιθώριο παρέμβασης ή αθέμιτης προτίμησης, ενισχύοντας την αξιοπιστία της διαδικασίας.
Πέρα όμως από τις τεχνολογίες, επενδύουμε στη διάχυση της κουλτούρας των ανοιχτών δεδομένων. Υποστηρίζουμε ενεργά δράσεις όπως ο διαγωνισμός OpenUp Thessaloniki Climate 2025, που βράβευσε καινοτόμες λύσεις από φοιτητές, startups και φορείς, βασισμένες σε πραγματικά δημόσια δεδομένα.
