Αγγίζει τα 2 τρισ. ευρώ ο νέος προϋπολογισμός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη νέα προγραμματική περίοδο 2028-2034, σύμφωνα με την πρόταση της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
«2 τρισ. ευρώ για μια νέα εποχή», ανάφερε χαρακτηριστικά η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για να περιγράψει τον νέο Ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, ο οποίος αντιστοιχεί στο 1,26% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος της ΕΕ κατά μέσο όρο μεταξύ 2028 και 2034 και έχει πολλές αλλαγές στη δομή και στον τρόπο διανομής των πόρων. Το νέο Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2028- 2034 έχει προκαλέσει αντιδράσεις από το Ευρωκοινοβούλιο, αλλά και από τους Επιτρόπους που ζήτησαν αλλαγές, όπως αναμενόταν.
Κερδίζουν Ψηφιακές Τεχνολογίες, Διάστημα και Άμυνα
Η Επιτροπή θέλει να πενταπλασιάσει τους πόρους των Ψηφιακών Τεχνολογιών με κεφάλαια στα 54,8 δισ. Πρόκειται για μια πολύ μεγάλη αύξηση σε έναν τομέα όπου, ήδη, η ΕΕ επενδύει σημαντικούς πόρους με έμφαση στην Έρευνα και στην Καινοτομία, στις καινοτόμες τεχνολογίες και κυρίως στην τεχνητή νοημοσύνη. Οι Ψηφιακές Τεχνολογίες είναι ένας από τους τέσσερις πυλώνες του νέου «Ταμείου Ανταγωνιστικότητας», το οποίο διαθέτει συνολικό ποσό 410 δισ. ευρώ.
Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι να διατεθούν τουλάχιστον 131 δισ. ευρώ για την Άμυνα και το Διάστημα, πενταπλάσιος προϋπολογισμός σε σχέση με ότι ισχύει σήμερα. Ξεχωριστοί προϋπολογισμοί θα χρησιμοποιηθούν επίσης για την ενίσχυση της αμυντικής ετοιμότητας του μπλοκ.
Αυξημένοι πόροι για Έρευνα και Πολιτισμό
Το εμβληματικό πρόγραμμα Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης μέσω του Horizon Europe πρόκειται σχεδόν διπλασιαστεί στα 175 δισ. ευρώ από 95 δισ. ευρώ που είναι σήμερα. Αν και μια ομάδα εμπειρογνωμόνων υποστήριξε ότι η ΕΕ θα πρέπει να αυξήσει τις αυτές τις δαπάνες στα 220 δισ. για να παραμείνει ανταγωνιστική, είναι δύσκολο να περάσει αυτή η πρόταση. Η Επιτροπή ανακοίνωσε επίσης ένα νέο πρόγραμμα, το «AgoraEU», με 8,6 δισ. ευρώ που θα υποστηρίξει τον Πολιτισμό, τα Μέσα Ενημέρωσης και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.
Δεν προχώρησαν καλά Πόλεις και Περιφέρειες
Το Πρόγραμμα Χρηματοδότησης Συνοχής της ΕΕ έχει ως στόχο να ενισχύσει την ανάπτυξη στις φτωχότερες περιοχές του μπλοκ και να μειώσει την ανισότητα. Αυτή τη στιγμή αντιπροσωπεύει περισσότερο από το ένα τρίτο του τρέχοντος προϋπολογισμού της ΕΕ. Αλλά αντί να αποτελεί αυτόνομη πολιτική στην πρόταση προϋπολογισμού του 2028, η χρηματοδότηση συνοχής αντιμετωπίζεται μέσω των λεγόμενων Εθνικών και Περιφερειακών Σχεδίων Εταιρικής Σχέσης που έχουν αναπτυχθεί από τις εθνικές κυβερνήσεις.
Σε μια συμφωνία «last minute» η Επιτροπή υποσχέθηκε ότι οι φτωχότερες ευρωπαϊκές περιοχές θα λάβουν 218 δισ. ευρώ στον επόμενο προϋπολογισμό, μετά από πίεση το Επιτρόπου Περιφερειών Ραφαέλε Φίτο. Ωστόσο, δεν έχουν δοθεί τέτοιες εγγυήσεις για την υπόλοιπη ΕΕ, γεγονός που προκαλεί φόβους ότι το συνολικό διατιθέμενο ποσό για την Περιφερειακή Ανάπτυξη θα είναι μικρότερο από ό,τι στον τρέχοντα προϋπολογισμό, γεγονός που θα πιέσει αφάνταστα Πόλεις και Αγροτικές Περιοχές που βασίζονται σε κεφάλαια συνοχής για να χρηματοδοτήσουν τα πάντα, από δρόμους έως δημόσιες βιβλιοθήκες.
