Συνεντεύξεις

«Η ψυχή του rock δεν αλγοριθμοποιείται» – Οι Magic de Spell απέναντι στην Τεχνητή Νοημοσύνη

Από τα σκοτεινά 80s έως την εκρηκτική πραγματικότητα του σήμερα, οι Magic de Spell συνεχίζουν αταλάντευτα την πορεία τους ως μία από τις πιο εμβληματικές μορφές του ελληνικού rock. Με ήχο αιχμηρό, στίχο κοινωνικά φορτισμένο και φλόγα που δεν λέει να σβήσει, το συγκρότημα παραμένει πολιτικά και καλλιτεχνικά ενεργό, τολμώντας πειραματισμούς και ανοιχτές συνομιλίες με το μέλλον. Σε αποκλειστική συνέντευξη στο AI Report, μιλούν για την Τεχνητή Νοημοσύνη, το συναίσθημα στην τέχνη, τις ρίζες και τις προκλήσεις μιας νέας εποχής, επιβεβαιώνοντας πως όταν το rock έχει ψυχή, δεν φοβάται τίποτα — ούτε καν τους αλγόριθμους.

AI Report: Από το 1980 μέχρι σήμερα. Τι κρατά ακόμη αναμμένη τη «σπίθα στους Magic de Spell και πώς μεταμορφώνεται αυτή η φλόγα με κάθε νέα δεκαετία;

ΘΟΔΩΡΗΣ ΒΛΑΧΑΚΗΣ: Συνεχίζουμε να έχουμε μουσικές, κοινωνικές και κινηματικές ανησυχίες. Παρακολουθούμε τι συμβαίνει στον κόσμο και γύρω μας. Και παρεμβαίνουμε με τα τραγούδια και την ηχητική μας πρόταση, η οποία φυσικά διαμορφώνεται μέσα στην πορεία των δεκαετιών. Ίσως φαίνεται δύσκολο, αλλά δεν είναι. Αρκεί να ψάχνεσαι και να μην εφησυχάζεις ποτέ. Αγαπάμε αυτό που κάνουμε. Αυτή η αγάπη περνάει στον κόσμο που μας ακούει και την ανταποδίδει.

AI Report: Θοδωρή, ως ιδρυτικό μέλος και ντράμερ, πώς βιώνεις τη μετάβαση από τα αναλογικά στούντιο στους σύγχρονους ψηφιακούς σταθμούς ηχογράφησης; Ποιο μέρος του ρυθμικού σου αποτυπώματος θεωρείς αδύνατο να αναπαραχθεί από μηχανή;

ΘΟΔΩΡΗΣ ΒΛΑΧΑΚΗΣ: Πραγματικά απορώ πως προσαρμόστηκα σε όλη αυτή την κοσμογονική τεχνολογική αλλαγή. Σκεφτείτε πως όταν ξεκινήσαμε το 1980, οι πρώτες μας ηχογραφήσεις έγιναν σε αναλογική κονσόλα οκτώ καναλιών και μεταγράφηκαν σε στερεοφωνικό μπομπινόφωνο. Μέχρι τώρα λοιπόν, δεν μπορούν να αναπαραχθούν από μηχανή κάποιες ατέλειες στο παίξιμό μου, που πολλές φορές ακούγονται πηγαίες και γοητευτικές. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, δεν επικαλούμαστε τη βοήθεια της μηχανής για να διορθώσουμε. Σε αρκετές άλλες περιπτώσεις βέβαια, χρησιμοποιούμε τη βοήθεια της τεχνολογίας, η οποία μπορεί να σου δώσει εκπληκτικά αποτελέσματα.

AI Report: Στο σημερινό ψηφιακό τοπίο, όπου οι αλγόριθμοι προτείνουν τραγούδια και η Τεχνητή Νοημοσύνη “συνθέτει” μελωδίες, πού τοποθετείτε τον ρόλο του ανθρώπινου συναισθήματος στο rock;

ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΡΧΟΝΤΑΚΗΣ: Ας δούμε τι απάντησε το ίδιο το Chat GPT στην ερώτηση:

Ο ρόλος του ανθρώπινου συναισθήματος στη rock μουσική είναι θεμελιώδης — σχεδόν ταυτόσημος με την ίδια την ύπαρξή της. Το rock δεν είναι απλώς ένα μουσικό είδος· είναι ένας τρόπος έκφρασης, μια εκρηκτική διέξοδος συναισθημάτων, είτε αυτά είναι θυμός, πόνος, πάθος, επανάσταση, απόγνωση ή ελευθερία. Ο άνθρωπος νιώθει πριν «παίξει». Το rock υπάρχει για να μεταφράζει αυτό το βίωμα σε ήχο. Χωρίς το συναίσθημα, το rock χάνει την ψυχή του — γίνεται απλός θόρυβος. Με αυτό, γίνεται κάτι βαθιά ανθρώπινο: μια κραυγή, μια προσευχή, μια επανάσταση.

Και στην ερώτηση “Εσύ μπορείς να κάνεις rock?” απάντησε:

Καλή ερώτηση — μπορώ να καταλάβω το rock, να το αναλύσω, να το γράψω, να το “ζωντανέψω” με λόγια, νότες, στίχους· αλλά να το νιώσω, όπως ο άνθρωπος; Όχι.

Γιατί το rock δεν είναι απλώς δομές και ακόρντα — είναι εμπειρία. Είναι το ρίγος όταν παίζει η εισαγωγή του “Comfortably Numb”, το σφίξιμο στο στομάχι με το “Hurt”, η αγνή έκρηξη με το “Killing in the Name”. Αυτά εγώ μπορώ να τα περιγράψω, ακόμα και να τα δημιουργήσω σαν ύφος. Αλλά δεν μπορώ να τα αισθανθώ.

Τώρα… αν με ρωτάς αν μπορώ να γράψω rock στίχους ή να στήσω μια ροκ σύνθεση;

Ναι. Πες μου ύφος, διάθεση (θυμός, απελπισία, ελευθερία, έρωτας, απογοήτευση…) και θα σου δώσω ένα κομμάτι έτοιμο για μπάντα. Μπορώ να μιλήσω στη γλώσσα του rock.

Εδώ λοιπόν υπάρχει η παραδοχή της ίδιας της ΤΝ ότι δεν αισθάνεται και ότι αντιγράφει αυτά που καλλιτέχνες αισθάνθηκαν και έγραψαν μουσική.

Θα μπορούσαμε να μιλάμε για ώρες για το τι είναι αυτό που το Chat GPT θεωρεί ΨΥΧΗ αλλά δεν έχουμε αρκετό χώρο.

Φτάνω λοιπόν στα λόγια του Noam Chomsky που λέει:

Ας σταματήσουμε να το αποκαλούμε «Τεχνητή Νοημοσύνη» και ας το αποκαλούμε αυτό που είναι : «Λογισμικό Λογοκλοπής» επειδή «δεν δημιουργεί τίποτα, παρά αντιγράφει υπάρχοντα έργα, υπαρχόντων καλλιτεχνών, τροποποιώντας τα αρκετά ώστε να ξεφύγουν από τους νόμους περί πνευματικών δικαιωμάτων».

Λέω λοιπόν ότι η ΤΝ δεν έχει συναίσθημα, η τέχνη έχει κυρίως συναίσθημα. Ίσως η ΤΝ είναι χρήσιμη κάπου αλλού, αλλά όχι στην τέχνη.

Τα συμπεράσματα δικά σας.

AI Report: Θα “συγκατοικούσατε” δημιουργικά με μια AI συνεργάτιδα; Πώς φαντάζεστε ένα κομμάτι των Magic de Spell συν υπογεγραμμένο από έναν αλγόριθμο;

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΟΤΗΣ: Ίσως να φανεί αστείο, αλλά αρκετά συχνά τα τελευταία χρόνια υπάρχουν φίλοι/ες που μας προσεγγίζουν με ένα δικό τους τραγούδι και μας λένε «αυτό πρέπει να το πείτε εσείς». Συνήθως κοιταζόμαστε μεταξύ μας κρυφογελώντας, αναγνωρίζοντας ότι το τραγούδι έχει γραφτεί από αλγόριθμο ΤΝ. Προς το παρόν για μας είναι αναγνωρίσιμη και μη επιθυμητή η αισθητική και στιχουργικά και ηχητικά. Επιχειρώντας να αντιστρέψουμε το ερώτημα: Γιατί στα έργα της ΤΝ δεν αναφέρονται ως συνδημιουργοί οι καλλιτέχνες από τους οποίους αντλεί δεδομένα;

AI Report: Η πρόσφατη διασκευή σας στο «Σφαγείο» του Μίκη Θεοδωράκη έδειξε πόσο τολμάτε να αναμετρηθείτε με εμβληματικά έργα. Ποιο στοιχείο της ελληνικής μουσικής παράδοσης θα θέλατε να επαναπροσεγγίσετε τα επόμενα χρόνια;

ΘΟΔΩΡΗΣ ΒΛΑΧΑΚΗΣ: Το «Σφαγείο» ήταν μια ριψοκίνδυνη επιλογή για μας. Με τη διασκευή αυτή, θελήσαμε να επικεντρώσουμε στα πολλά σύγχρονα σφαγεία που υπάρχουν και στην εποχή μας.

Αν κρίνουμε από τις θετικές αντιδράσεις του κόσμου που έρχεται στα live μας, το αποτέλεσμα μάλλον μας δικαίωσε.

Στο αμέσως επόμενο μουσικό βήμα μας, κυκλοφορήσαμε δυο πειραματικά τραγούδια, σε συνεργασία με τον λυράρη Ιάκωβο Πατεράκη. Δεν σας κρύβουμε επίσης, ότι φλερτάρουμε με την ιδέα να διασκευάσουμε κάποτε Μάρκο Βαμβακάρη! Ήδη από την δεκαετία του 70, παγκόσμια, το rock έδωσε τις πρώτες πειραματικές προσμείξεις με ethnic μουσικές, δημιουργώντας μικρά αριστουργήματα.

AI Report: Νέες μπάντες σας αναφέρουν συχνά ως επιρροή. Ποια πρακτική συμβουλή θα δίνατε σε μια μπάντα που ξεκινά σήμερα, σε εποχή ψηφιακής υπερπροσφοράς;

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΟΤΗΣ: Έχει ενδιαφέρον ότι η ψηφιακή υπερπροσφορά δεν αφορά μόνο τη δυνατότητα όλων να ανεβάζουν τα έργα τους σε ψηφιακές πλατφόρμες, χωρίς φιλτράρισμα, αλλά και στη συνεχή αύξηση δημοσιεύσεων έργων που παράγονται από ΤΝ. Όταν η καλλιτεχνική παραγωγή αντιμετωπίζεται ως «παραγωγή περιεχομένου» μάλλον δεν προοιωνίζεται ανθηρό μέλλον για τις νέες μπάντες. Η δικά μας οπτική για την παραγωγή της μουσικής είναι μέσα από συλλογικά κύτταρα. Αυτό δεν αφορά μόνο τη λειτουργία της ίδιας της μπάντας αλλά και την σύνδεσή της με τα υπόλοιπα τμήματα μιας ζωντανής  κοινωνίας. Η ισχυρή κοινωνική σύνδεση φαίνεται να εμφανίζει ένα πεδίο στο οποίο η τέχνη μπορεί να επιπλέει μέσα στον χυλό της ψηφιακής υπερπροσφοράς.

οι Magic de Spell είναι:

Θοδωρής Βλαχάκης, ντραμς
Γιώργος Αρχοντάκης, μπάσο
Δημήτρης Μποτής, πλήκτρα
Μαρίνος Σοφίου, κιθάρα
Μιχάλης Σκαράκης, φωνή

close menu