Η Δυτική Μακεδονία αλλάζει πρόσωπο. Από επίκεντρο της λιγνιτικής παραγωγής για επτά δεκαετίες, εξελίσσεται με ταχύ ρυθμό σε έναν από τους πιο κρίσιμους ενεργειακούς κόμβους της «πράσινης μετάβασης» της Ελλάδας. Ο καταλύτης αυτής της μετάβασης είναι ο ενεργειακός όμιλος της ΔΕΗ, ο οποίος ενεργοποιεί ένα φιλόδοξο πλέγμα επενδύσεων με στόχο την αξιοποίηση των πρώην λιγνιτικών πεδίων, την αποθήκευση ενέργειας, την ενίσχυση της ευστάθειας του δικτύου και την αξιοποίηση απορριμμάτων για την παραγωγή ενέργειας.
Η αντλησιοταμίευση στην Καρδιά: Το πρώτο μεγάλο βήμα
Ένα από τα μεγαλύτερα έργα που σηματοδοτούν την ενεργειακή στροφή είναι η αντλησιοταμίευση στην Καρδιά. Πρόκειται για ένα έργο που θα μετατρέψει την περιοχή του παλιού ΑΗΣ Καρδιάς σε κόμβο αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας. Το έργο βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο μελετών, ενώ το χρονοδιάγραμμα έχει ήδη τεθεί σε εφαρμογή:
-
2025: Συμβασιοποίηση του έργου
-
2026: Αποξήλωση παλαιών υποδομών και προετοιμασία του χώρου
-
Αρχές 2027: Έναρξη κατασκευής
Η τεχνολογική επιλογή θα «κλειδώσει» εντός του 2025, ακολουθούμενη από έναν χρόνο «optimization», ώστε να διασφαλιστεί η μέγιστη αποδοτικότητα. Η μονάδα θα εγκατασταθεί πίσω από τον παλιό σταθμό, στο σημείο των πύργων ψύξης, και θα λειτουργήσει ως κρίσιμος αποθηκευτικός κόμβος ενέργειας.
Αποθήκευση ενέργειας: Στρατηγική απάντηση στη στοχαστικότητα των ΑΠΕ
Η ΔΕΗ επενδύει συνολικά 940 εκατ. ευρώ σε έργα αποθήκευσης ενέργειας συνολικής ισχύος 860 MW. Από αυτά:
-
Καρδιά: Επένδυση 430 εκατ. ευρώ, δυναμικότητα 320 MW για 8 ώρες
-
Νότιο Πεδίο: Επένδυση 310 εκατ. ευρώ, δυναμικότητα 240 MW για 12 ώρες
Αυτά τα έργα αντλησιοταμίευσης αποτελούν απάντηση στη βασική πρόκληση των ΑΠΕ: τη μεταβλητότητα. Επιτρέπουν την αποθήκευση πλεονάζουσας ενέργειας όταν η παραγωγή υπερβαίνει τη ζήτηση και την απόδοσή της πίσω στο σύστημα όταν υπάρχει ανάγκη, εξομαλύνοντας το ημερήσιο προφίλ κατανάλωσης και σταθεροποιώντας το δίκτυο.
Υποδομές σταθερότητας: Νέος ρόλος για τις παλιές γεννήτριες
Παράλληλα, η ΔΕΗ μετατρέπει τις παλιές γεννήτριες των μονάδων Καρδιά ΙΙΙ και Καρδιά IV σε σύγχρονους πυκνωτές. Η τεχνολογική αυτή μετατροπή δεν παράγει ενέργεια, αλλά προσφέρει κρίσιμες υπηρεσίες σταθερότητας:
-
Ρύθμιση τάσης
-
Βελτίωση στατικής ευστάθειας
-
Στήριξη του συστήματος υπερυψηλής τάσης
Το έργο χαρακτηρίζεται ως τεχνικά ώριμο και έχει ήδη υποβληθεί ο πλήρης φάκελος στον ΑΔΜΗΕ, ο οποίος αναμένεται να προκηρύξει τον σχετικό διαγωνισμό. Πρόκειται για παράδειγμα βέλτιστης επαναξιοποίησης υφιστάμενων υποδομών, με άμεση εφαρμογή στις ανάγκες του νέου ενεργειακού τοπίου.
Τα έργα ΑΠΕ: Η επόμενη μέρα για τα λιγνιτικά πεδία
Η Καρδιά και η ευρύτερη περιοχή φιλοξενούν ήδη φωτοβολταϊκά πάρκα, με τα έργα να προχωρούν εντός χρονοδιαγράμματος και τους υποσταθμούς να κατασκευάζονται. Η μετάβαση δεν είναι θεωρητική, αλλά χειροπιαστή: μέσα στα παλιά λιγνιτικά πεδία της ΔΕΗ αναπτύσσεται ένα νέο ενεργειακό οικοσύστημα.
Συνολικά, ο όμιλος σχεδιάζει:
-
Φωτοβολταϊκά ισχύος 2.130 MW
-
Προϋπολογισμό 1,2 δισ. ευρώ
Η παραγόμενη ενέργεια μπορεί να καλύψει τις ανάγκες άνω των 700.000 νοικοκυριών και επιχειρήσεων, καθιστώντας τη Δυτική Μακεδονία κομβικό κρίκο στην επίτευξη των εθνικών στόχων για τις ΑΠΕ.
Καινοτομία και κυκλική οικονομία: Ενέργεια από απορρίμματα
Στο ενεργειακό μείγμα προστίθεται και η παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας από απορριμματογενή καύσιμα (RDF/SRF). Αυτό αποτελεί παράδειγμα εφαρμογής κυκλικής οικονομίας και ενίσχυσης της τοπικής ενεργειακής επάρκειας, με τη χρήση αποβλήτων ως πρώτη ύλη για ενεργειακή παραγωγή.
Πρόκειται για τεχνολογίες αιχμής, που μειώνουν την ανάγκη για εισαγωγές καυσίμων και στηρίζουν την προσπάθεια ενεργειακής αυτονομίας.
Η Δυτική Μακεδονία ως εργαστήριο του νέου ενεργειακού μοντέλου
Το σχέδιο της ΔΕΗ δεν αφορά μόνο τεχνολογίες και υποδομές· πρόκειται για ένα μεγάλης κλίμακας παράδειγμα “δίκαιης μετάβασης”. Η περιοχή που άλλοτε βασίστηκε στον άνθρακα και τον λιγνίτη, επαναπροσδιορίζει τη θέση της στην ενεργειακή αλυσίδα μέσα από ανανεώσιμες πηγές, αποθήκευση και καινοτομία.
Η Δυτική Μακεδονία, από σύμβολο του «παλιού μοντέλου», γίνεται τώρα πρότυπο του μέλλοντος. Ένα «εργαστήριο πράσινης μετάβασης» που συνδυάζει το τεχνολογικό know-how, τις επενδύσεις και τη στρατηγική επιμονή στην κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης.
