«Το AI‑Justice, μια εποχή όπου η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν πλαισιώνει απλώς το δικαστικό έργο, αλλά ενδέχεται να μεταβάλει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την ίδια τη δικαιοσύνη», τόνισε μεταξύ άλλων στην ομιλία του ο κ. Σταύρος Ασθενίδης κατά την διάρκεια του συνεδρίου με θέμα: «Από το e–Justice στην AI–Justice: Ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός της Δικαιοσύνης του Αύριο», που συνδιοργάνωσαν το Ινστιτούτο για τη Δικαιοσύνη και την Ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Δημοσίου Δικαίου (EPLO) & η Κοινωνία της Πληροφορίας Μ.Α.Ε. στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Δημοσίου Δικαίου με μεγάλη επιτυχία και συμμετοχή.
Αφορμή για τη διοργάνωση αποτέλεσε η συμπλήρωση δεκαπέντε ετών από την έναρξη της συστηματικής προσπάθειας εκσυγχρονισμού του ελληνικού δικαστικού συστήματος. Κατά την περίοδο αυτή, η Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο μέσα από την υλοποίηση φιλόδοξων έργων ηλεκτρονικής δικαιοσύνης (e–Justice) — από τα ολοκληρωμένα συστήματα ψηφιακής διαχείρισης υποθέσεων και τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες, έως τη διαλειτουργικότητα με τα ευρωπαϊκά δίκτυα δικαιοσύνης.
Το συνέδριο τίμησαν με την παρουσία και τις τοποθετήσεις τους ο Υπουργός Δικαιοσύνης, κ. Γεώργιος Φλωρίδης, και ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης και τ, κ. Δημήτριος Παπαστεργίου, σηματοδοτώντας την αφετηρία ενός πολυσήμαντου, διεπιστημονικού και τεχνοκρατικού διαλόγου, ο οποίος αναμένεται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της δημόσιας συζήτησης και του στρατηγικού σχεδιασμού για τη Δικαιοσύνη και την Τεχνολογία τους επόμενους μήνες.
Το συνέδριο ανέδειξε το γεγονός ότι σήμερα η Δικαιοσύνη δεν ψηφιοποιείται απλώς αλλά μετασχηματίζεται και ότι εισερχόμαστε σε μια εποχή που διαμορφώνεται μια νέα αρχιτεκτονική της απονομής δικαιοσύνης αλλά και τη σταδιακή και συνεπή πορεία του ψηφιακού μετασχηματισμού της ελληνικής δικαιοσύνης κατά τα τελευταία δεκαπέντε έτη, αποτιμώντας τις ουσιαστικές βελτιώσεις στις υποδομές, τα έργα και τις υπηρεσίες e–Justice, καθώς και τη δυναμική μετάβαση στη νέα εποχή του AI–Justice.
Τις εργασίες του συνεδρίου συντόνισε ο κ. Νικόλας Κανελλόπουλος, Δικηγόρος και Πρόεδρος του Ινστιτούτου για τη Δικαιοσύνη και την Ανάπτυξη.
Εισηγήσεις παρουσίασαν οι κ.κ:
- Παναγιώτης Λυμπερόπουλος, Αντιπρόεδρος Αρείου Πάγου, Εκπρόσωπος Τύπου του Αρείου Πάγου
- Μαρλένα Τριπολιτσιώτη, Σύμβουλος της Επικρατείας, Πρόεδρος της Επιτροπής Πληροφοριακών Συστημάτων του Συμβουλίου της Επικρατείας
- Σταμάτιος Πουλής, Γενικός Επίτροπος της Επικράτειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου
- Αντώνης Αντωνίου, Νομικός Σύμβουλος του Κράτους, Μέλος της Επιτροπής Παρακολούθησης και Παραλαβής του νέου ΟΠΣ του ΝΣΚ
Το συνέδριο ολοκληρώθηκε με την περιεκτική παρουσίαση των συμπερασμάτων των εργασιών από τον κ. Κωνσταντίνο Κουσούλη, Επίτιμο Αντιπρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, Διευθυντή του Νομικού Γραφείου της Προεδρίας της Δημοκρατίας και Πρόεδρο της Διαρκούς Επιστημονικής Επιτροπής του Υπουργείου Δικαιοσύνης για την εξέταση των επιπτώσεων της Τεχνητής Νοημοσύνης στο δικαστικό σύστημα.
Ο κ. Ασθενίδης στην ομιλία του αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στην πορεία εξέλιξης των πέντε μεγάλων έργων για την Δικαιοσύνη που «τρέχει» η ΚτΠ τα οποία χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το ΕΣΠΑ:
- Αναβάθμιση του Συστήματος Τήρησης των Αρχείων των Δικαστηρίων
- Αναβάθμιση και επέκταση υποδομών ΤΠΕ τομέα Δικαιοσύνης
- Ψηφιοποίηση Αρχείων Δεδομένων του Υπουργείου Δικαιοσύνης
- Υπηρεσίες Τηλεδιάσκεψης σε Δικαστήρια και Σωφρονιστικά Καταστήματα και παροχή Υπηρεσιών Ενημέρωσης της πορείας των πινακίων και των εκθεμάτων και των Δικαστηρίων (Ηλεκτρονικό Πινάκιο)
- Αλληλεπιδραστικές ψηφιακές υπηρεσίες διαχείρισης πόρων, δομών και δεδομένων προδικασίας – on line ενημέρωση φορέων, δικηγόρων, πολιτών (ΔΣΑ)
Τέλος ο ΔνΣ της Κοινωνίας της Πληροφορίας αφού υπερθεμάτισε για την χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης στην Δικαιοσύνη κατέληξε:
«Ο δρόμος για την AI‑Justice χρειάζεται τρεις θεμελιώδεις εγγυήσεις:
- Ανθρώπινη εποπτεία σε κάθε κρίσιμη απόφαση.
- Διαφάνεια αλγορίθμων, ώστε να μην δημιουργούνται «μαύρα κουτιά» εξουσίας.
- Ενσωμάτωση αρχών δικαιοσύνης στον σχεδιασμό — fairness by design (δικαιοσύνη μέσω σχεδιασμού).
Η μετάβαση που πραγματοποιούμε δεν αφορά μόνο τεχνικά έργα ή πληροφοριακές υποδομές. Αφορά τον πολιτικό πολιτισμό μας και την ηθική πυξίδα της κοινωνίας μας.
Το μέλλον της Δικαιοσύνης δεν είναι ούτε ψηφιακό χωρίς ανθρώπους, ούτε ανθρώπινο χωρίς τεχνολογία. Είναι συνδυασμός. Είναι η συνάντηση της ανθρώπινης κρίσης με την τεχνολογική δύναμη. Είναι ένα υβριδικό μοντέλο όπου ο δικαστής θα έχει περισσότερη πληροφορία, ταχύτερα εργαλεία, πιο οργανωμένη πρόσβαση σε γνώση, ενώ ο πολίτης θα έχει διαφάνεια, ταχύτητα και πραγματική πρόσβαση.
Το όραμα είναι ξεκάθαρο: Δικαιοσύνη ταχύτερη, πιο προσβάσιμη, πιο ακριβής, προσιτή αλλά πάντα ανθρώπινη. Μια Δικαιοσύνη που αξιοποιεί την τεχνητή νοημοσύνη όχι για να ορίσει τι είναι δίκαιο, αλλά για να βοηθήσει τον άνθρωπο να το αποδώσει».
