Σημαντικές τοποθετήσεις και πρακτικές προτάσεις για το μέλλον των «έξυπνων πόλεων» κατατέθηκαν στην τρίτη θεματική ενότητα του 10oυ Ετήσιου Συνεδρίου «Smart Cities 2025», με τίτλο «Συνεργασίες δημόσιου και ιδιωτικού τομέα» όπου εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, της επιχειρηματικής κοινότητας και της ερευνητικής δραστηριότητας ανέδειξαν τις προκλήσεις, τα εμπόδια και τις δυνατότητες της νέας ψηφιακής εποχής.
Ο Αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας – Εξυπηρέτησης του Πολίτη και Ψηφιοακής Διακυβέρνησης, Θεόδωρος Βασιλόπουλος, υπογράμμισε ότι η μετάβαση σε πιο έξυπνες και βιώσιμες πόλεις «είναι πρώτα και πάνω απ’ όλα υπόθεση ποιότητας ζωής». Ανέφερε ότι η Περιφέρεια έχει αποφασίσει στρατηγικά να επενδύσει στην ψηφιακή διακυβέρνηση, ανακοινώνοντας την εφαρμογή 400 νέων ψηφιακών υπηρεσιών που θα μειώσουν δραστικά τη φυσική παρουσία των πολιτών στις υπηρεσίες. Ως παράδειγμα επιτυχημένης εφαρμογής «έξυπνης» τεχνολογίας, παρουσίασε τους έξυπνους φωτεινούς σηματοδότες, οι οποίοι έχουν συμβάλει στη μείωση των τροχαίων, ειδικά σε σημεία με μεγάλη κίνηση πεζών. Τόνισε ακόμη την ενεργή συνεργασία της Περιφέρειας με startups και τεχνολογικούς φορείς και προανήγγειλε νέα καινοτομία σε συνεργασία με το Ερευνητικό Κέντρο “Αθηνά” για την υλοποίηση ψηφιακών αναδασμών που ενισχύουν τους αγρότες. Ως μεγαλύτερο εμπόδιο στη συνεργασία με τους δήμους ανέδειξε την έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού με ψηφιακές δεξιότητες, η οποία συχνά καθιστά την Περιφέρεια μόνη κινητήριο δύναμη στη μετάβαση.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Ψηφιακής Διακυβέρνησης της ΚΕΔΕ και Δήμαρχος Λαρισαίων, Αθανάσιος Μαμάκος, τόνισε ότι η έννοια της «έξυπνης πόλης» αποτελεί βασικό πυλώνα για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ψηφιακή μετεξέλιξη της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ανέδειξε ως στόχο την αύξηση της αποδοτικότητας των δημοτικών υπηρεσιών και τη μείωση του κόστους λειτουργίας, επισημαίνοντας ότι ο πολίτης πρέπει ιδανικά να αποφεύγει τη φυσική παρουσία στις δημοτικές δομές. Εξήγησε ότι οι δήμοι αντιμετωπίζουν ισχυρές δυσκολίες: υποχρηματοδότηση, υποστελέχωση, καθυστερήσεις και γραφειοκρατία, που συχνά καθιστούν τις ψηφιακές λύσεις παρωχημένες πριν ακόμη υλοποιηθούν. Παρουσίασε τις Συμβάσεις Ενεργειακής Απόδοσης (ΣΕΑ) ως το πιο αποδοτικό μοντέλο για έργα, όπως ο οδοφωτισμός με LED, όπου ο ιδιώτης χρηματοδοτεί την επένδυση και επιστρέφεται μέσω της εξοικονόμησης. Ανέφερε ότι η εφαρμογή ΣΔΙΤ συνοδεύεται από προκλήσεις — φόβους για τα δεδομένα, καχυποψία και ανισότητες μεταξύ μεγάλων και μικρών δήμων — ωστόσο παραμένει μηχανισμός που «ξεκλειδώνει» έργα που διαφορετικά δεν θα υλοποιούνταν. Επίσης, πρότεινε τη δημιουργία κοινών βασικών ψηφιακών υποδομών για όλους τους δήμους, καθώς και συστημάτων έγκαιρης ενημέρωσης των πολιτών για ζητήματα Πολιτικής Προστασίας και κλιματικής κρίσης.
Ο Θεόδωρος Καπράλος, μέλος του ΔΣ του ΕΒΕΑ, υπογράμμισε ότι η οικονομική ανάπτυξη και η πρόοδος των πόλεων είναι αλληλένδετες. «Η έξυπνη πόλη δεν είναι μόνο τεχνολογία – είναι μια νέα νοοτροπία λειτουργίας που κάνει την πόλη πιο ανθρώπινη και πιο αποτελεσματική», είπε χαρακτηριστικά. Τόνισε τον καθοριστικό ρόλο των επιμελητηρίων, τα οποία καταγράφουν τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς και μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά τόσο στον σχεδιασμό όσο και στην απορρόφηση χρηματοδοτήσεων. Αναφέρθηκε επίσης στη δυσκολία πολλών δήμων να υλοποιήσουν έργα λόγω έλλειψης στελεχών, σημειώνοντας ότι η στενότερη συνεργασία με την επιχειρηματική κοινότητα μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός επίλυσης τέτοιων ελλείψεων.
Ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Βιομηχανικών Συστημάτων του ΕΚ «Αθηνά», Χρυσόστομος Στύλιος, ανέδειξε τον πρωταγωνιστικό ρόλο των ερευνητικών ιδρυμάτων στην υποστήριξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Αναφέρθηκε στην επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού με αφορμή την πανδημία και στη μεγάλη ανισότητα μεταξύ ευρωπαϊκών χωρών ως προς την ψηφιακή ωριμότητα. Παρουσίασε τη δράση του κέντρου στην Πάτρα για την υλοποίηση Digital Twin, σημειώνοντας ότι καμία ευρωπαϊκή πόλη δεν έχει ακόμη λειτουργικό σύστημα που να αντανακλά πλήρως την πραγματική ζωή της πόλης. Τόνισε τη σημασία του ελληνικού Cloud, των ανοιχτών δεδομένων (Open Data) και της συνεργασίας των δήμων με τα ερευνητικά κέντρα, επισημαίνοντας ότι μπορούν να προσφέρουν πολύτιμη τεχνική υποστήριξη «χωρίς κόστος για την Αυτοδιοίκηση».
Ο Παναγιώτης Πανταζόγλου, Υπεύθυνος Smart Cities Business Development του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Pleiades, παρουσίασε τις δράσεις του οργανισμού που ιδρύθηκε το 2022 για να ενώσει τέσσερις κρίσιμους τομείς: αγορά, πανεπιστήμια, επενδυτές και δημόσιο τομέα. Ανέφερε ότι οι δήμοι και οι περιφέρειες αντιμετωπίζουν τρία μεγάλα εμπόδια: ανεπαρκείς πόρους, έλλειψη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού και απουσία πλαισίου συνεργασίας. Πρότεινε τη δημιουργία Κόμβων Καινοτομίας (I-Hubs / C-Labs) που λειτουργούν ως «ζωντανά εργαστήρια» για την ανάπτυξη και δοκιμή λύσεων σε πραγματικές συνθήκες. Τόνισε ότι «τα δεδομένα είναι ο θησαυρός μας», εξηγώντας την ανάγκη για ανοιχτή πλατφόρμα όπου τα δεδομένα θα ταξινομούνται και θα αξιοποιούνται σωστά. Αναφέρθηκε επίσης στο χρηματοδοτικό μοντέλο του οργανισμού, το οποίο βασίζεται σε ευρωπαϊκά προγράμματα, κεφάλαια των μελών και δράσεις ESG, επιτρέποντας ποιοτικά έργα χωρίς επιβάρυνση των ΟΤΑ. Κλείνοντας, σημείωσε ότι «η έλλειψη κουλτούρας συνεργασίας υπήρξε το μεγαλύτερο λάθος στον σχεδιασμό των έργων μέχρι σήμερα».
