Σαφές στίγμα για τη νέα εποχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης έδωσε ο υπουργός Εσωτερικών Θοδωρής Λιβάνιος, μιλώντας στο ετήσιο συνέδριο της ΚΕΔΕ στην Αλεξανδρούπολη. Ο υπουργός παρουσίασε τις βασικές κατευθύνσεις του νέου Κώδικα Αυτοδιοίκησης, που όπως είπε βρίσκεται στο 95% της ολοκλήρωσής του και θα σταλεί μέσα στον μήνα στους δήμους, πριν τεθεί σε δημόσια διαβούλευση.
Ο νέος κώδικας, σύμφωνα με τον κ. Λιβάνιο, αποτελείται από πέντε βιβλία και περίπου 1.000 άρθρα, συγκεντρωμένα σε πάνω από 1.600 σελίδες, αποτελώντας – όπως τόνισε – «ένα έργο ιδιαίτερα απαιτητικό και κρίσιμο για τη λειτουργία των ΟΤΑ».
Κεντρική αλλαγή που προανήγγειλε ο υπουργός αφορά τον εκλογικό νόμο. Οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες θα εκλέγονται σε έναν γύρο, ενώ θεσμοθετείται η ηλεκτρονική ψηφοφορία και η επικαιροποίηση των κανόνων για τις εκλογικές δαπάνες. Δεν δόθηκαν ωστόσο περισσότερες λεπτομέρειες για το ποσοστό εκλογής ή τον τρόπο εφαρμογής.
Σχετικά με το αίτημα της ΚΕΔΕ για μητροπολιτική διακυβέρνηση, ο κ. Λιβάνιος σημείωσε ότι, παρότι υπάρχουν διεθνή παραδείγματα, η ελληνική αυτοδιοίκηση «δεν είναι ακόμη ώριμη» για ένα ενδιάμεσο επίπεδο διοίκησης, αφήνοντας το θέμα για επόμενη φάση.
Στο μέτωπο των αρμοδιοτήτων, τόνισε ότι έχει ολοκληρωθεί η χαρτογράφηση 1.200 αρμοδιοτήτων και δημιουργείται μόνιμος μηχανισμός μεταφοράς τους με ταυτόχρονη μεταφορά πόρων, προσωπικού και υποδομών, ενώ θα απλουστευθούν και οι οικονομικές και νομοθετικές διαδικασίες των δήμων.
Ο υπουργός ανακοίνωσε επίσης μια σειρά οικονομικών ενισχύσεων:
105–110 εκατ. ευρώ πρόσθετη χρηματοδότηση για το 2026,
28 εκατ. ευρώ για λειτουργικές δαπάνες σχολείων,
50 εκατ. ευρώ για δικαστικές υποχρεώσεις των δήμων,
και τριπλασιασμό του κονδυλίου για τα αδέσποτα ζώα, που θα φτάσει τα 15 εκατ. ευρώ.
Ο κ. Λιβάνιος αναφέρθηκε ακόμη στα 3 δισ. ευρώ ανείσπρακτων οφειλών των δήμων, επισημαίνοντας ότι 101 δήμοι – σχεδόν ένας στους τρεις – δεν έχουν προβεί σε καμία ουσιαστική ενέργεια είσπραξης. Παράλληλα, κάλεσε τους ΟΤΑ να αξιοποιήσουν περισσότερο τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία, σημειώνοντας πως από τα 3,7 δισ. ευρώ του προγράμματος “Αντώνης Τρίτσης”, έχουν απορροφηθεί μόλις 1,8 δισ. ευρώ.
Για τις ΔΕΥΑ, εξήγγειλε ευνοϊκές ρυθμίσεις οφειλών, δυνατότητα δανεισμού από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και κάλυψη έως 40% των ανεξόφλητων υποχρεώσεών τους, ενώ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο προκήρυξης μόνιμων προσλήψεων.
Τέλος, προανήγγειλε νέα κοινωνικά μέτρα, μεταξύ των οποίων επίδομα έως 3.000 ευρώ για κάθε παιδί που γεννιέται στους δήμους, καθώς και επέκταση του επιδόματος στέγασης για νεοδιόριστους εκπαιδευτικούς σε μικρά νησιά και ορεινές περιοχές.
