Σε μια περίοδο όπου η δυναμική της Τεχνητής Νοημοσύνης αναδιαμορφώνει ραγδαία κάθε πτυχή της κοινωνικής και οικονομικής ζωής, το 15ο e-Government Forum έδωσε βήμα σε κορυφαίους θεσμικούς παράγοντες για να αναλύσουν τις επιπτώσεις της τεχνολογικής μετάβασης και τις αναγκαίες στρατηγικές για το άμεσο μέλλον. Στο επίκεντρο του συνεδρίου βρέθηκαν οι τομείς της Εργασίας, της Υγείας καθώς και της Ανάπτυξης με έμφαση στο πώς η Τεχνητή Νοημοσύνη επηρεάζει κρίσιμες υπηρεσίες του κράτους και τις σχέσεις του με τον πολίτη.
Κεραμέως: Η μετάβαση απαιτεί επένδυση στον άνθρωπο και εκσυγχρονισμό των διαδικασιών
Η Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Νίκη Κεραμέως, ανέπτυξε την επίδραση της Τεχνητής Νοημοσύνης και της αυτοματοποίησης στον κόσμο της εργασίας, επισημαίνοντας ότι η τεχνολογική μετάβαση διαπερνά ολόκληρο το παραγωγικό φάσμα. Όπως ανέφερε, οι επιχειρήσεις πλέον αξιοποιούν αλγόριθμους μάθησης και αυτοματοποιημένες διαδικασίες, γεγονός που επιτρέπει στους εργαζόμενους να απαλλαγούν από επαναλαμβανόμενες εργασίες και να επικεντρωθούν σε καθήκοντα υψηλότερης προστιθέμενης αξίας.
Τόνισε ότι παράλληλα δημιουργούνται νέα επαγγέλματα σε τομείς όπως η ανάλυση δεδομένων, η κυβερνοασφάλεια και η διαχείριση συστημάτων AI, ενώ παρά τις «απεριόριστες ευκαιρίες», εμφανίζονται προκλήσεις που συνδέονται με τη μείωση παραδοσιακών θέσεων.
Στο πλαίσιο αυτό, εξήγησε πως το Υπουργείο επενδύει πρωτίστως στο ανθρώπινο δυναμικό, με στοχευμένα προγράμματα κατάρτισης σε ψηφιακές και πράσινες δεξιότητες ώστε να διευκολυνθεί η επανένταξη και η επανακατάρτιση των εργαζομένων. Παρουσίασε επίσης το μεγάλο έργο του εκσυγχρονισμού των διαδικασιών του ασφαλιστικού συστήματος, αναφερόμενη στην οριζόντια ψηφιοποίηση των ΙΚΑ που θα ξεπεράσει τους 53 εκατομμύρια χειρόγραφους φακέλους, με στόχο τη δημιουργία ενός ενιαίου ψηφιακού ασφαλιστικού ιστορικού για κάθε πολίτη.
Καταλήγοντας, υπογράμμισε ότι η συνεργασία κράτους, επιχειρήσεων, ακαδημαϊκής κοινότητας και κοινωνίας των πολιτών είναι αναγκαία για να αξιοποιηθεί πραγματικά η δυναμική της AI και να διαμορφωθούν συνθήκες όπου η εργασία του μέλλοντος θα είναι περισσότερο δημιουργική, συμμετοχική και ευθυγραμμισμένη με τις πραγματικές κοινωνικές ανάγκες.
Βαρτζόπουλος: Η ΑΙ βοηθά, αλλά δεν υποκαθιστά την ανθρώπινη επαφή στην ψυχική υγεία
Ο Υφυπουργός Υγείας, Δημήτρης Βαρτζόπουλος εστίασε στον κρίσιμο χώρο της Ψυχικής Υγείας, αναλύοντας τις δυνατότητες αλλά και τα όρια της Τεχνητής Νοημοσύνης. Εξήγησε ότι η χρήση της AI στην υγεία είναι ένα μεγάλο θέμα, το οποίο πρέπει να προσεγγιστεί σε δύο επίπεδα. Πρώτον, ως εργαλείο που ενισχύει την ενημέρωση, την καταγραφή και την καλύτερη παροχή υπηρεσιών. Ανέφερε ότι έχει σχεδιαστεί ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα για την επιδημιολογική επιτήρηση και τη διασφάλιση της θεραπευτικής συνέχειας, επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες με καθολική ηλεκτρονική συνταγογράφηση.
Τόνισε πως η άμεση επιστημονική καταγραφή διάγνωσης και αγωγής, σε συνδυασμό με δεδομένα όπως τόπος κατοικίας, εργασιακή κατάσταση ή επιδόματα, δημιουργεί μια πλήρη εικόνα της κατάστασης του ασθενούς, απαραίτητη για την ορθή καθοδήγησή του στις κατάλληλες δομές. Υπογράμμισε επίσης τη σημασία αυτού του συστήματος για τις υπηρεσίες μακροχρόνιας φροντίδας, που κοστίζουν δισεκατομμύρια στο κράτος, και ανέφερε ότι μέσω της δημιουργίας τεχνικού δικτύου υπηρεσιών, οι αποφάσεις για μετακινήσεις ή αλλαγές δομών γίνονται πλέον πιο τεκμηριωμένα. Παράλληλα, αναφέρθηκε στο νέο ψηφιακό παρατηρητήριο για τον ψηφιακό εθισμό, σημειώνοντας ότι πρόκειται για υποτιμημένο διεθνώς ζήτημα, καθώς τα όρια μεταξύ υγιούς και παθολογικής χρήσης είναι εξαιρετικά ασαφή. Επεξήγησε ότι στόχος είναι να δημιουργηθεί περιβάλλον ενημέρωσης και διαδραστικότητας για γονείς και ειδικούς, με ψηφιακές κοινότητες και εργαλεία πρόληψης.
Ωστόσο, έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι, παρά τις δυνατότητες της AI, υπάρχουν σαφή και αδιαπραγμάτευτα όρια, καθώς η ψυχιατρική και, κυρίως, η ψυχοθεραπευτική πράξη δεν μπορούν να υποκατασταθούν από μια μηχανή. Όπως είπε, η ψυχοθεραπεία είναι μια in-situ εμπειρία, η οποία βασίζεται στην ανθρώπινη παρουσία, στον τρόπο που ο ειδικός προσλαμβάνει τον άλλον και στη διαδικασία της μεταβίβασης, κάτι που καμία τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να αναπαράγει. Ανέφερε ακόμη πως η μηχανή δεν «γεννιέται» ούτε «πεθαίνει» και άρα δεν διαθέτει την έννοια της ανθρώπινης εξέλιξης, γεγονός που θέτει ένα φιλοσοφικό όριο καθιστώντας αδύνατη την υποκατάσταση της θεραπευτικής σχέσης.
Υπογράμμισε, τέλος, ότι το Υπουργείο εργάζεται για τη δημιουργία εφαρμογών και ψηφιακών περιβάλλοντων που θα καθοδηγούν κυρίως τους νέους στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας, δημιουργώντας ενημερωτικές δομές και κοινότητες με πραγματική χρησιμότητα.
Καλαφάτης: Το 88% των πολιτών ικανοποιημένο από τις ψηφιακές υπηρεσίες
Ο Υφυπουργός Ανάπτυξης, Σταύρος Καλαφάτης, ανέπτυξε το όραμα της κυβέρνησης για τον στρατηγικό ρόλο της Τεχνητής Νοημοσύνης, των νέων τεχνολογιών και της καινοτομίας στον αναπτυξιακό μετασχηματισμό της χώρας. Υπογράμμισε ότι η καινοτομία πρέπει να γίνει κουλτούρα ζωής και ότι η ψηφιοποίηση δεν είναι απλώς επιλογή αλλά προϋπόθεση ανάπτυξης, εργαλείο δημοκρατίας, διαφάνειας και αποτελεσματικότητας, ικανό να περιορίσει γραφειοκρατία και διαφθορά. Επισήμανε ότι η στρατηγική στόχευση είναι η Ελλάδα να διαμορφώνει τις νέες συνθήκες και όχι απλώς να τις ακολουθεί.
Στο πλαίσιο αυτό παρουσίασε δύο κενικές πρωτοβουλίες. Το εθνικό σχέδιο για την Τεχνητή Νοημοσύνη, το οποίο έχει ήδη διαμορφωθεί με βασικές αρχές διοίκησης και θα προσαρμοστεί στον ευρωπαϊκό κανονισμό AI Act, και την προετοιμασία για τη συγκρότηση ενός αυτόνομου Υπουργείου Έρευνας και Καινοτομίας που θα ενοποιεί την εκπαίδευση, την τριτοβάθμια εκπαίδευση, την έρευνα και την καινοτομία, με στόχο να συνδέσει το σημαντικό ερευνητικό προϊόν των πανεπιστημίων με την οικονομία, τη βιομηχανία και την κοινωνία.
Ο Υφυπουργός παρουσίασε εμπεριστατωμένα δεδομένα για τα αποτελέσματα της ψηφιακής διακυβέρνησης. Το gov.gr διαθέτει σήμερα πάνω από 2.200 ψηφιακές υπηρεσίες και, σύμφωνα με εκτίμηση του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης, η ετήσια εξοικονόμηση για την οικονομία, την κοινωνία και το κράτος προσεγγίζει τα 312 εκατομμύρια ευρώ, ενώ οι εκπομπές CO₂ έχουν μειωθεί κατά 33.000 τόνους. Επισήμανε επίσης ότι το 88% των πολιτών δηλώνει ικανοποιημένο από τις ψηφιακές υπηρεσίες και ότι το 97% τις αξιολογεί θετικά όσον αφορά τη διαφάνεια, στοιχεία που καταδεικνύουν την αποδοχή και την αξία της μετάβασης.
Συνεχίζοντας, ο κ. Καλαφάτης ανέφερε συγκεκριμένα μεγάλα έργα και υποδομές ΑΙ που βρίσκονται σε υλοποίηση. Το έργο MyID GOV για έξυπνη επικοινωνία με τον πολίτη και το εργαλείο νοημοσύνης στο Κτηματολόγιο για την επιτάχυνση του νομικού ελέγχου. Αναφέρθηκε στην επερχόμενη φάση μεγάλων υπολογιστικών υποδομών και σημείωσε ότι το 2025 θα είναι κρίσιμο έτος για την έναρξη της υλοποίησής τους. Μεταξύ αυτών ανέφερε τον υπερυπολογιστή «Μέγαλος», το AI Factory Pharos το οποίο συγκαταλέγεται στα πρώτα που επέλεξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την παροχή υποδομών και δεδομένων σε κρίσιμους τομείς, καθώς και τη σχεδιαζόμενη εθνική υποδομή ΑΙ στην Κοζάνη με έμφαση στην ενέργεια, στην έρευνα, στο φάρμακο και στην αγροδιατροφή.
Ο Υφυπουργός τόνισε παράλληλα τη διεθνή διάσταση της στρατηγικής, αναφέροντας ότι η Ελλάδα ενισχύει τη θέση της μέσω στρατηγικών συνεργασιών με σημαντικούς τεχνολογικούς φορείς, όπως η συνεργασία για ψηφιακή εκπαίδευση και επιτάχυνση της καινοτομίας με την OpenAI και συνεργασίες με τη Mistral AI στον τομέα των θεμελιωδών μοντέλων. Ολοκλήρωσε με το όραμα για ένα κράτος του 2027 ψηφιακό, διαφανές και ανθρωποκεντρικό, και σημείωσε ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις, η ΑΙ αναμένεται να προσθέσει 270 δισεκατομμύρια ευρώ στο ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης έως το 2030, με την Ελλάδα να φιλοδοξεί να είναι στην πρώτη γραμμή αυτής της αλλαγής.
