Με επιτυχία ολοκληρώθηκε το τελικό εργαστήριο του καινοτόμου ερευνητικού προγράμματος ERATOSTHENES (Grant Agreement no: 101020416), το οποίο πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς στις 21 Μαρτίου 2025 με τίτλο «Shaping the Future of Secure IoT – Innovations in Security, Trust, Identity, and Privacy (Διαμόρφωση του Μέλλοντος της Ασφαλούς IoT – Καινοτομίες στην Ασφάλεια, Εμπιστοσύνη, Ταυτότητα και Ιδιωτικότητα)».
Ο κύριος στόχος του εργαστηρίου ήταν η ευαισθητοποίηση και ενημέρωση για τις απειλές και προκλήσεις στον τομέα της κυβερνοασφάλειας που επηρεάζουν τις αναδυόμενες τεχνολογίες, όπως τα οικοσυστήματα του Διαδικτύου των Πραγμάτων (IoT), την Τεχνητή Νοημοσύνη, τους Χώρους Δεδομένων, το Blockchain, τη Διαχείριση Ταυτοτήτων, την Κρυπτογραφία και τους Υπολογιστές Κβαντικής – τομείς που μετασχηματίζουν βαθιά τον κόσμο και την καθημερινότητά μας. Οι συμμετέχοντες απέκτησαν επίσης πολύτιμη γνώση για τη νομοθεσία και τις πολιτικές της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του Κανονισμού Κυβερνοασφάλειας (CRA), της Οδηγίας NIS2 και του οδικού χάρτη για τις μελλοντικές στρατηγικές κυβερνοασφάλειας στην Ευρώπη και την Ελλάδα.
Το εργαστήριο περιλάμβανε δύο παράλληλες δραστηριότητες: το βασικό εργαστήριο και πρακτικές συνεδρίες εκπαίδευσης. Οι δραστηριότητες πραγματοποιήθηκαν με μεγάλη επιτυχία προσελκύοντας τη συμμετοχή άνω των 133 φοιτητών, καθηγητών, μελών κρατικών φορέων και στελεχών επιχειρήσεων από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με 116 από αυτούς να παρακολουθούν τις κύριες συνεδρίες είτε διαδικτυακά είτε αυτοπροσώπως. Την εκδήλωση άνοιξαν ο κ. Κωνσταντίνος Λούπος (Inlecom, Συντονιστής του έργου) και ο Καθ. Χρήστος Ξενάκης (Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς).
Στο βασικό εργαστήριο, μεταξύ άλλων, συμμετείχαν ο κ. Ιωάννης Αλεξάκης από την Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας και ο κύριος Γεώργιος Μπαρούτας από τον ENISA, οι οποίοι επικεντρώθηκαν στο εξελισσόμενο τοπίο πολιτικής και νομοθεσίας στον τομέα της κυβερνοασφάλειας στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στη συνέχεια, αναλύθηκαν εκτενώς τα ερευνητικά επιτεύγματα και οι καινοτομίες κάθε τεχνικής Ενότητας Εργασίας (ΕΕ) του έργου ERATOSTHENES με έμφαση στην αξιοποίησή τους και τον αντίκτυπό τους στην κοινωνία. Η τρίτη συνεδρία του εργαστηρίου εστίασε στην παρουσίαση ερευνητικών έργων, χρηματοδοτούμενων από πόρους εθνικούς και της ΕΕ, στo πλαίσιo των οποίων διεξάγεται καινοτόμος έρευνα σε τομείς όπως οι ψηφιακές ταυτότητες για την ηλεκτρονική ψηφοφορία (TREVO / TrueGOV), η κρυπτογραφία της μετά-κβαντικής εποχής (ALLEGRO), η αξιόπιστη Τεχνητή Νοημοσύνη στη βιομηχανία (IRIS και X-TRUST-6G), εργαλεία για τη συμμόρφωση με τον Νόμο Κυβερνοανθεκτικότητας (CRACOWI), κβαντικά ασφαλή δίκτυα 6G, ενισχυμένη ασφάλεια για ιατρικές IoT συσκευές (CyberSuite), λύσεις ασφαλείας ως υπηρεσία, και κοινοποίηση πληροφοριών σχετικά με την κυβερνοασφάλεια σε κρίσιμες υποδομές.
Η συνεδρία ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση της πλατφόρμας Hack N Learn CyberGame, προσφέροντας έναν καινοτόμο τρόπο παιχνιδοποίησης της εκπαίδευσης στην κυβερνοασφάλεια μέσω διαδραστικών αφηγήσεων, προσομοιώσεων και εξατομικευμένων προκλήσεων, καθιστώντας την εκπαίδευση τόσο διασκεδαστική όσο και προσβάσιμη σε μαθητές και εκπαιδευτικούς.
Εναρκτήρια ομιλία από τον καθηγητή Χρήστο Ξενάκη και τον κ. Κωνσταντίνο Λούπο.
Παράλληλες Πρακτικές Συνεδρίες
Πέρα από τις κύριες συνεδρίες, πραγματοποιήθηκαν δύο πρακτικά εργαστήρια με συμμετοχή 108 φοιτητών και επαγγελματιών, οργανωμένα από το Εργαστήριο Ασφάλειας Συστημάτων του Τμήματος Ψηφιακών Συστημάτων (ΠΑΠΕΙ):
- Το εργαστήριο “Εφαρμοσμένη Κρυπτογραφία”, με εισηγήτρια την Αθανασία Κολλάρου, προσέφερε εισαγωγή σε συμμετρικές και ασύμμετρες τεχνικές (Caesar, OTP, AES, RSA), καθώς και στην έννοια της ακεραιότητας, της εμπιστευτικότητας και της αυθεντικοποίησης.
- Το εργαστήριο “Εισαγωγή στην Εκμετάλλευση Δυαδικών Αρχείων”, από τον Μιχάλη Τακαρώνη, κάλυψε τεχνικές buffer overflows, ret2libc, ret2shellcode και εργαλεία reverse engineering, εστιάζοντας σε ICS και αρχιτεκτονικές ασφαλείας όπως ASLR και NX.
Ο κύριος Μιχάλης Τακαρώνης δίνει μια εισαγωγική παρουσίαση για την Εκμετάλλευση Δυαδικών Αρχείων.
Μετά την ολοκλήρωση του εργαστηρίου ξεκίνησε ο διαγωνισμός “ERATOSTHENES Project CTF” – ένας διαδικτυακός διαγωνισμός Capture the Flag διάρκειας 15 ημερών, που διήρκεσε μέχρι τις 4 Απριλίου 2025. Ο διαγωνισμός προσέφερε στους συμμετέχοντες πρακτικές προκλήσεις, που σχετίζονται με τα θέματα που εξετάστηκαν κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου. Στον διαγωνισμό συμμετείχαν 38 άτομα.
Για περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με το έργο ERATOSTHENES επισκεφθείτε: https://eratosthenes-project.eu/ καθώς και τα προφίλ του έργου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
