Στην Αρμενία, η επαφή με την τεχνολογία ξεκινά από νωρίς. Σε ένα σχολείο στα περίχωρα του Γερεβάν, ο 9χρονος Σλάβικ δείχνει με χαρά ένα κουτί με τρία LED φώτα που κατασκεύασε μόνος του. «Γράφει τον κώδικα μόνος του, έχει ήδη μάθει προγραμματισμό», εξηγεί η 21χρονη δασκάλα του, Μαρία.
Στην ίδια αίθουσα, δύο 14χρονοι, ο Έρικ και ο Ναρέκ, παρουσιάζουν ένα “έξυπνο” θερμοκήπιο που καταγράφει θερμοκρασίες και ενεργοποιεί ανεμιστήρες μέσω εφαρμογής στο κινητό. Γύρω τους, συμμαθητές επιδεικνύουν ρομπότ, παιχνίδια και ψηφιακές εφαρμογές.
Όλα αυτά είναι μέρος του προγράμματος Armath, που ξεκίνησε το 2014 και σήμερα λειτουργεί σε 650 σχολεία σε όλη την Αρμενία. Εκεί, τα παιδιά μαθαίνουν ρομποτική, προγραμματισμό, 3D σχεδίαση και άλλες σύγχρονες δεξιότητες. Το πρόγραμμα σχεδιάστηκε από την Ένωση Επιχειρήσεων Προηγμένης Τεχνολογίας (UATE), που εκπροσωπεί πάνω από 200 εταιρείες του κλάδου.
Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της UATE, Σαρκίς Καραπετιάν, στόχος είναι 5.000 νέοι ετησίως να επιλέγουν τον τομέα της τεχνολογίας. Σήμερα, περισσότεροι από 17.000 μαθητές συμμετέχουν στα εργαστήρια Armath, τα οποία υποστηρίζονται από 600 εκπαιδευτές. Ο εξοπλισμός προσφέρεται από ιδιώτες, ενώ το κράτος καλύπτει τους μισθούς των δασκάλων με περίπου 2 εκατομμύρια δολάρια τον χρόνο.
Η Αρμενία, παρά το μικρό της μέγεθος και τα κλειστά σύνορα με Τουρκία και Αζερμπαϊτζάν, έχει ιστορικό υπόβαθρο στην πληροφορική από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης. Από το 1956 λειτουργούσε εκεί το Ινστιτούτο Μαθηματικών Μηχανών, που ανέπτυσσε πρώιμους υπολογιστές.
Σήμερα, η χώρα φιλοδοξεί να εξελιχθεί σε τεχνολογικό κέντρο του Νότιου Καυκάσου. Εταιρείες όπως η Picsart, που ιδρύθηκε στην Αρμενία το 2011 και πλέον αποτιμάται σε 1,5 δισ. δολάρια, δείχνουν τον δρόμο. Σημαντικές επιτυχίες θεωρούνται επίσης οι Krisp και Service Titan, με την τελευταία να εισάγεται στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης στα τέλη του 2024.
Η αρμενική Διασπορά, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ και κυρίως στην Καλιφόρνια, συμβάλλει ενεργά. Η επενδυτική εταιρεία SmartGate, με γραφεία και στις δύο χώρες, στηρίζει νεοφυείς επιχειρήσεις και ενισχύει τη σύνδεση με τη Silicon Valley.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έφερε και νέο κύμα τεχνολόγων στην Αρμενία. Χιλιάδες Ρώσοι επαγγελματίες του κλάδου μετανάστευσαν εκεί, ενώ η εταιρεία Nvidia μετέφερε γραφεία της στη χώρα. Υπολογίζεται ότι η ρωσική κοινότητα πληροφορικής στην Αρμενία αριθμεί πλέον 5.000 με 8.000 άτομα, καλύπτοντας κενά σε ειδικότητες όπως τα big data, η κυβερνοασφάλεια και οι χρηματοοικονομικές τεχνολογίες.
Η τεχνολογία φαίνεται να δίνει στην Αρμενία ένα νέο κεφάλαιο ανάπτυξης, με τα παιδιά και τη νέα γενιά να βρίσκονται στο επίκεντρο.
