Αποκλειστική συνέντευξη στη Σοφία Μυττά
Η Θεσσαλονίκη βρίσκεται σε τροχιά μετάβασης προς μια νέα εποχή, αυτή της ψηφιακής διακυβέρνησης, της βιώσιμης ανάπτυξης και της καινοτομίας. Ο Δήμαρχος της πόλης, Στέλιος Αγγελούδης, μιλά σε αποκλειστική συνέντευξη στο 3ο τεύχος του περιοδικού Smart Cities, για τη στρατηγική που μεταμορφώνει τη Θεσσαλονίκη σε πρότυπο «έξυπνης πόλης», τις πρωτοβουλίες για βιώσιμο τουρισμό, τον ρόλο της τεχνητής νοημοσύνης στη δημόσια διοίκηση και τις προκλήσεις της νέας αστικής πραγματικότητας. Με έργα που ήδη υλοποιούνται και όραμα που δεν εξαντλείται στο παρόν, η Θεσσαλονίκη δεν θέλει απλώς να παρακολουθεί τις εξελίξεις, φιλοδοξεί να τις διαμορφώνει. Με αιχμή την τεχνολογία, αλλά με ξεκάθαρη ανθρωποκεντρική στόχευση, η πόλη επιχειρεί να αφήσει πίσω χρόνιες παθογένειες και να διεκδικήσει ρόλο πρωταγωνιστή στη νέα ψηφιακή εποχή.
Κύριε Δήμαρχε, η Θεσσαλονίκη τα τελευταία χρόνια υλοποιεί σειρά δράσεων ψηφιακού μετασχηματισμού. Ποια είναι η βασική στρατηγική του Δήμου για την ψηφιακή καινοτομία και τη μετάβαση «έξυπνη» πόλη;
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της Θεσσαλονίκης είναι το αποτέλεσμα της συστηματικής και μεθοδικής δουλειάς που γίνεται τα τελευταία χρόνια, με σκοπό να χτίσουμε μια πόλη βιώσιμη, συμμετοχική και τεχνολογικά προηγμένη. Η στρατηγική του Δήμου για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Θεσσαλονίκης βασίζεται σε πέντε αλληλένδετους άξονες που εξασφαλίζουν:
- Προσβάσιμες υποδομές ψηφιακής σύνδεσης.
- Κοινωνική ένταξη και εκπαίδευση.
- Αξιοποίηση δεδομένων για καλύτερη διακυβέρνηση.
- Ενεργό εμπλοκή των πολιτών.
- Ενίσχυση καινοτομίας και επιχειρηματικότητας
Αυτοί οι άξονες δεν είναι απλώς θεωρητικοί: ήδη υποστηρίζονται με συγκεκριμένα έργα, πλατφόρμες, συνεργασίες και ευρωπαϊκά/εθνικά χρηματοδοτικά προγράμματα. Το αποτέλεσμα; Μια υπηρεσιακά μοντέρνα, διαφανή, συμμετοχική και τεχνολογικά προηγμένη πόλη, αναγνωρισμένη ως «Smart City of the Year 2024». Η «έξυπνη πόλη» δίνει προτεραιότητα στην ενίσχυση των ψηφιακών υποδομών, στη συμπερίληψη όλων των πολιτών στην ψηφιακή εποχή, στη διαχείριση και αξιοποίηση των δεδομένων, στη συμμετοχή των πολιτών στη διακυβέρνηση και στην υποστήριξη της καινοτομίας και της νεοφυούς επιχειρηματικότητας. Η στρατηγική μας έχει ήδη αρχίσει να αποδίδει καρπούς, με δεκάδες έργα και παρεμβάσεις που βελτιώνουν την καθημερινότητα, ενισχύουν τη διαφάνεια και δημιουργούν νέες ευκαιρίες για ανάπτυξη. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι στατικός.
Αντιθέτως, εξελίσσεται διαρκώς – και ιδιαίτερα σήμερα, που βρισκόμαστε στην αυγή μιας νέας εποχής: της τεχνητής νοημοσύνης.
Για τον λόγο αυτό, έχουμε ήδη δρομολογήσει την επικαιροποίηση της Ψηφιακής Στρατηγικής του Δήμου Θεσσαλονίκης, με ορίζοντα ολοκλήρωσης τον Μάιο του 2026.
Η νέα στρατηγική θα ενσωματώνει τις τεράστιες δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης στις δημοτικές υπηρεσίες, στη λήψη αποφάσεων, στη διαχείριση πόρων και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Θα είναι προϊόν διαβούλευσης, συνεργασιών με ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα, και ανοιχτό στις ιδέες της κοινωνίας και των καινοτόμων δυνάμεων της πόλης. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης δεν θέλει απλώς να παρακολουθεί τις εξελίξεις – φιλοδοξεί να τις διαμορφώνει. Με στρατηγικό σχεδιασμό, επενδύσεις και συνέπεια, εργαζόμαστε για μια Θεσσαλονίκη έξυπνη, ανθρώπινη και ανθεκτική – μια πόλη έτοιμη να πρωταγωνιστήσει στη νέα ψηφιακή εποχή.
Ποια σημαντικά έργα ψηφιοποίησης έχει ολοκληρώσει μέχρι σήμερα ο δήμος και ποια είναι τα επόμενα βήματα στον ψηφιακό ετασχηματισμό της Θεσσαλονίκης;
Ο Δήμος Θεσσαλονίκης έχει ήδη υλοποιήσει αρκετά κρίσιμα έργα ψηφιοποίησης, που έχουν βελτιώσει σημαντικά την καθημερινότητα των πολιτών. Ανάμεσα σε αυτά περιλαμβάνονται η ψηφιακή πύλη του Δήμου (https://politis.thessaloniki.gr), με περισσότερες από 50 ηλεκτρονικές υπηρεσίες έως τώρα, αριθμός που προβλέπεται να αυξηθεί σημαντικά έως το τέλος του έτους, η εφαρμογή “Βελτιώνω την πόλη μου” για την καταγραφή προβλημάτων από τους ίδιους τους πολίτες, καθώς και η ψηφιοποίηση του πολιτιστικού αποθέματος του Δήμου (https://discover.thessaloniki.gr). Οι δημότες μας μπορούν ανά πάσα ώρα να αξιοποιήσουν ένα ακόμη ψηφιακό εργαλείο, το «Φροντίζω την πόλη μου» (frontizo. thessaloniki.gr). Πάνω σε έναν διαδραστικό χάρτη παρουσιάζονται, για όλες τις δημοτικές κοινότητες, όλες οι προγραμματισμένες δράσεις καθαρισμού, σαρώματος, πλυσίματος δρόμων, περιποίησης πρασίνου, απομάκρυνσης ογκωδών και πολλά ακόμη.
Σε επίπεδο δήμου, ποιες αλλαγές έχουν γίνει για την αναβάθμιση των υπηρεσιών και ποια είναι τα επόμενα βήματα που προγραμματίζετε;
Εξίσου σημαντική, όμως, είναι και η εσωτερική αναβάθμιση του ίδιου του δήμου. Μιλάμε για μια πραγματική αλλαγή στον τρόπο που δουλεύει ο δήμος εσωτερικά, με την καθιέρωση ηλεκτρονικής διακίνησης εγγράφων, την καθολική χρήση ψηφιακής υπογραφής, την έκδοση ψηφιακών κλήσεων από τη Δημοτική Αστυνομία με RF, καθώς και την εισαγωγή νέου, σύγχρονου οικονομικού συστήματος για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των πόρων και των διαδικασιών. Οι παρεμβάσεις αυτές βελτιώνουν σημαντικά την αποδοτικότητα των υπηρεσιών, μειώνουν τον διοικητικό φόρτο, επιτυγχάνουν οικονομίες κλίμακας και επιταχύνουν την εξυπηρέτηση του πολίτη. Στα επόμενα βήματα, ο δήμος προγραμματίζει την επικαιροποίηση της Ψηφιακής Στρατηγικής του μέχρι το Μάιο του 2026, με στόχο την ένταξη τεχνολογιών Τεχνητής Νοημοσύνης και έξυπνων συστημάτων διακυβέρνησης.
Παράλληλα, θα επεκταθούν έργα όπως (ενδεικτικά) η έξυπνη στάθμευση και η ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων των πολιτών και των δημοτικών υπαλλήλων. Η Θεσσαλονίκη προχωρά σταθερά στον ψηφιακό της μετασχηματισμό, με στόχο να γίνει μία σύγχρονη, βιώσιμη και “έξυπνη” πόλη, με διοίκηση προσανατολισμένη στις ανάγκες του μέλλοντος.
Η ολοκλήρωση του Μετρό Θεσσαλονίκης αναμένεται μέσα στο 2025. Πώς πιστεύετε ότι θα αλλάξει η καθημερινότητα των πολιτών και με ποιο τρόπο προετοιμάζεται ο δήμος για την ομαλή ένταξη του Μετρό στο αστικό περιβάλλον;
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία πως η λειτουργία του Μετρό συνέβαλε καταλυτικά στη βελτίωση της καθημερινότητας των συμπολιτών μας και στη μείωση της κυκλοφοριακής επιβάρυνσης στο κέντρο της πόλης. Η διεκδίκηση, όμως, δε σταματά εδώ.
Μετά την παράδοση της επέκτασης προς την Καλαμαριά που την αναμένουμε τους επόμενους μήνες, θα πρέπει να ακολουθήσουν ρητές δεσμεύσεις ώστε το Μετρό να πάει και στα δυτικά, εντός ενός συγκεκριμένου, ρεαλιστικού χρονοδιαγράμματος, με την εξασφάλιση των απαιτούμενων χρηματοδοτικών εργαλείων. Όσον αφορά στο δήμο Θεσσαλονίκης, διαμορφώσαμε και παραδώσαμε προς χρήση από τους πολίτες το νέο υπαίθριο πάρκινγκ αυτοκινήτων χωρητικότητας 400 θέσεων στον τερματικό σταθμό του Μετρό στην περιοχή της Νέας Ελβετίας. Κάναμε ένα καθοριστικό βήμα για τη διευκόλυνση της καθημερινότητας των πολιτών και την προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας, καθώς οι πολίτες σταθμεύουν δωρεάν τα αυτοκίνητά τους και επιβιβάζονται στους συρμούς του Μετρό. Πρακτικά αυτό σημαίνει λιγότερα αυτοκίνητα στο κέντρο της πόλης, λιγότερο καυσαέριο, καλύτερη ποιότητα ζωής.
Στην πρόσφατη Ολομέλεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, στις Βρυξέλλες, τονίσατε την ανάγκη για έναν τουρισμό που υπηρετεί την κοινωνική συνοχή και τη βιωσιμότητα, με έμφαση στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Πώς σκοπεύει ο Δήμος Θεσσαλονίκης να μετατρέψει αυτή τη στρατηγική σε συγκεκριμένες δράσεις για την πόλη;
Η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη δεν είναι πλέον επιλογή αλλά μονόδρομος. Μια ανάπτυξη που δεν θα αλλοιώσει, αλλά θα ενδυναμώσει τη φυσιογνωμία, θα ενισχύσει την ανθεκτικότητα και θα αναδείξει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά μιας πόλης που διατηρεί τη δυναμική ενός διαχρονικού μητροπολιτικού κέντρου της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Προς την κατεύθυνση αυτή εργαζόμαστε στη Θεσσαλονίκη πάνω σε ένα συγκεκριμένο στρατηγικό – επιχειρησιακό σχέδιο το οποίο υλοποιούμε βήμα – βήμα, με την ενίσχυση της διεθνούς εικόνας της πόλης και την επένδυση σε ειδικές μορφές τουρισμού. Την ίδια ώρα, προχωράμε στον εκσυγχρονισμό του Οργανισμού Τουρισμού Θεσσαλονίκης, αναβαθμίζοντας τον σε έναν σύγχρονο Φορέα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού (DMMO). Ο ανανεωμένος Οργανισμός θα έχει επιτελικό ρόλο, συντονίζοντας όλους τους εμπλεκόμενους στη βιομηχανία του Τουρισμού φορείς, αξιολογώντας δράσεις, χαράσσοντας πολιτική και ενδυναμώνοντας το νέο προσανατολισμό της πόλης.
Τέλος, δίνουμε μεγάλη σημασία στην ενίσχυση της αεροπορικής συνδεσιμότητας και την επέκταση του αριθμού των απευθείας πτήσεων από και προς το αεροδρόμιο «Μακεδονία», ενώ παράλληλα απόλυτη προτεραιότητα παραμένει η περαιτέρω αξιοποίηση του Λιμένα της Θεσσαλονίκης, ώστε να αναδειχθεί σε home port και hub για τον τουρισμό κρουαζιέρας.
Με αφορμή την πρότασή σας για τη διαμόρφωση νέων ευρωπαϊκών πολιτικών που ρυθμίζουν τη βραχυχρόνια μίσθωση και τη στέγαση, ποια μέτρα προτίθεται να πάρει ο δήμος για να εξασφαλίσει ότι ο τουρισμός δεν θα επιβαρύνει τις υποδομές και την ποιότητα ζωής των κατοίκων;
Ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα απαιτεί και μια ευρωπαϊκή, κοινή λύση. Στο ζήτημα των βραχυχρόνιων μισθώσεων ζητούμενο είναι να βρεθεί η ισορροπία, η χρυσή τομή: Η προσφορά οικονομικών, προσιτών επιλογών στους επισκέπτες μας είναι η μία παράμετρος την οποία οφείλουμε να σεβαστούμε, από την άλλη η ανεξέλεγκτη αύξηση των βραχυχρόνιων μισθώσεων βραχυκυκλώνει την αγορά, αλλοιώνει τη φυσιογνωμία της πόλης, συμβάλει στην αύξηση των ενοικίων. Έχουμε θέσει επανειλημμένα ως προτεραιότητα τη λήψη πολιτικών αποφάσεων που θα ανταποκρίνονται στο σήμερα, την εφαρμογή ενός νέου πλαισίου που θα υπακούει στη λογική του μέτρου και της ισορροπίας, ιδιαίτερα για την περιοχή του ιστορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης, όπου και κατευθύνεται η πλειοψηφία των τουριστών. Θέλουμε έναν Τουρισμό που θα λειτουργεί ευεργετικά για την πόλη και όχι σε βάρος της.
Ποιο ρόλο παίζουν τα ανοιχτά δεδομένα (Open Data) στην ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων από την τοπική κοινωνία και τις επιχειρήσεις;
Τα ανοιχτά δεδομένα αποτελούν στρατηγικό εργαλείο για τον Δήμο Θεσσαλονίκης, τόσο για τη διαφάνεια και την τεκμηριωμένη λήψη αποφάσεων από τη Διοίκηση, όσο και για την ενίσχυση της καινοτομίας στην τοπική κοινωνία και τις επιχειρήσεις. Ο Δήμος μας ήταν από τους πρώτους στην Ελλάδα που ανέπτυξαν δική τους πλατφόρμα διάθεσης ανοιχτών δεδομένων, διαθέτοντας πλήθος συνόλων δεδομένων προς αξιοποίηση.
Τα δεδομένα αυτά αξιοποιούνται σε συνεργασία με την πανεπιστημιακή και ερευνητική κοινότητα, μέσα από κοινές δράσεις, προγράμματα και διαγωνισμούς καινοτομίας, δίνοντας τη δυνατότητα σε φοιτητές, ερευνητές και startups να αναπτύξουν λύσεις με πραγματικό κοινωνικό αντίκτυπο. Στόχος μας είναι να ενισχύσουμε ένα οικοσύστημα συμμετοχής, διαφάνειας και δημιουργικότητας, με τα ανοιχτά δεδομένα στον πυρήνα της ψηφιακής μας στρατηγικής.
Πώς προχωρά η ενσωμάτωση τεχνολογιών όπως το Internet of Things (IoT) και η Τεχνητή Νοημοσύνη στη διαχείριση της πόλης και ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζετε;
Η ενσωμάτωση τεχνολογιών όπως το Internet of Things (IoT) και η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) αποτελεί για εμάς το επόμενο μεγάλο βήμα στον ψηφιακό μετασχηματισμό της πόλης. Ήδη έχουν τεθεί οι βάσεις με αισθητήρες στον δημόσιο χώρο και “έξυπνες” εφαρμογές σε τομείς όπως η περιβαλλοντική παρακολούθηση.
Στην επόμενη φάση, μέσα από την επικαιροποίηση της Ψηφιακής Στρατηγικής μας έως το Μάιο 2026, σχεδιάζουμε την ευρεία αξιοποίηση IoT και AI για τη βελτιστοποίηση της αστικής κινητικότητας, της καθαριότητας, της ενεργειακής κατανάλωσης αλλά και για στοχευμένες παρεμβάσεις βάσει ανάλυσης δεδομένων.
Οι βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε είναι η διαλειτουργικότητα μεταξύ συστημάτων, η επαρκής χρηματοδότηση και η ανάγκη για ψηφιακές δεξιότητες στον ανθρώπινο δυναμικό.
Όμως έχουμε κάνει ήδη βήματα σε όλες αυτές τις κατευθύνσεις, με σχέδιο και συνεργασίες, ώστε η Θεσσαλονίκη να αξιοποιήσει έξυπνα και υπεύθυνα τις νέες τεχνολογίες προς όφελος των πολιτών.
