Σε μια από τις πιο φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις του τελευταίου διαστήματος, η ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης παρουσίασε χθες τον νέο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, με την υπόσχεση επιτάχυνσης των δικαστικών διαδικασιών σε πρωτοφανή για τα ελληνικά δεδομένα επίπεδα. Οι αλλαγές, που θα τεθούν σε εφαρμογή από τις 16 Σεπτεμβρίου 2025, φιλοδοξούν να μειώσουν τον χρόνο απονομής της δικαιοσύνης από τα σημερινά 4 χρόνια σε μόλις 6-8 μήνες για μια τελεσίδικη απόφαση.
Κεντρικός άξονας του νέου Κώδικα είναι η ψηφιοποίηση της πολιτικής δίκης, με δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας ψηφιακής δικογραφίας, σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Η διαδικασία θα ξεκινήσει μέσα στο 2025, με πρώτη διασύνδεση τα Κτηματολογικά Γραφεία. Οι δικηγόροι θα μπορούν να καταθέτουν ηλεκτρονικά αγωγές και ένδικα μέσα και να παρακολουθούν κάθε στάδιο της υπόθεσης τους, από το Πρωτοδικείο ως τον Άρειο Πάγο, μέσω του e-φακέλου.
Διαθήκες fast-track
Μεγάλη τομή αποτελεί η δημιουργία Μητρώου Διαθηκών, με στόχο τη ριζική επιτάχυνση διαδικασιών που σήμερα καθυστερούν έως και 300 ημέρες. Από τον Σεπτέμβριο του 2025, η κήρυξη διαθήκης ως κυρίας και η έκδοση των σχετικών πιστοποιητικών θα γίνεται από συμβολαιογράφους μέσα σε 1 έως 7 ημέρες. Η σφράγιση και αποσφράγιση μεταφέρεται πλέον στους δικαστικούς επιμελητές, ενώ όλα τα έγγραφα θα αναρτώνται σε ασφαλή ηλεκτρονική πλατφόρμα.
Σημειώνεται ότι, λόγω των σημερινών καθυστερήσεων, τεράστια περιουσιακά στοιχεία παραμένουν “παγωμένα”, ενώ εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ από φόρους κληρονομιάς καθυστερούν να μπουν στα δημόσια ταμεία.
Καινοτομίες και μεταφορές αρμοδιοτήτων
Ο νέος ΚΠολΔ προβλέπει επίσης:
-
Έκδοση τελεσίδικης απόφασης αστικής υπόθεσης σε 650 ημέρες, αντί για 1.492 ημέρες σήμερα.
-
Μεταφορά ύλης σε δικηγόρους για διαταγές πληρωμής και αποδόσεις μισθίων.
-
Πλατφόρμα στα πρότυπα των “υπερχρεωμένων νοικοκυριών”, για ταχύτερη εκκαθάριση υποθέσεων αναγκαστικής εκτέλεσης με ορίζοντα συζήτησης ακόμα και το… 2036.
Έντονη αντίδραση από την Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων
Η απάντηση των δικαστών ήταν άμεση και οξύτατη. Η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων Ελλάδος συγκαλεί έκτακτο Διοικητικό Συμβούλιο, χαρακτηρίζοντας το σχέδιο νόμου «ανεξέλεγκτο» και κατηγορώντας την ηγεσία του υπουργείου για «εμμονή σε fast track διαδικασίες, χωρίς υλικές και ανθρώπινες προϋποθέσεις».
Σε ανακοίνωσή της κάνει λόγο για:
-
«Φιάσκο σε βάρος των πολιτών», με υποβάθμιση της ποιότητας απονομής δικαίου.
-
Απειλή στην ανεξαρτησία των δικαστών, λόγω ασφυκτικών προθεσμιών και πειθαρχικών διαδικασιών.
-
Υπερχρέωση των δικαστών, που «καταργεί την ουσιαστική απονομή δικαίου».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση Δικαστών, σύμφωνα με την Ένωση, εξέφρασε την ανησυχία της στη σύνοδο στο Γιερεβάν (9 Μαΐου), τονίζοντας ότι «οι προθεσμίες πρέπει να είναι ρεαλιστικά επιτεύξιμες» και ότι η προωθούμενη τροπολογία αποτελεί «απειλή για τη δικαστική ανεξαρτησία».
