Σε μια εποχή ραγδαίων αλλαγών και σύνθετων προκλήσεων, η ανάγκη για χάραξη πολιτικών με βάση αξιόπιστα τεκμήρια (evidence-based policies) είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) ανέλαβε την πρωτοβουλία να μεταφράσει και αποδώσει στα ελληνικά τη σημαντική έκθεση του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, «Ικανότητες στην Άσκηση Πολιτικών- Πλαίσια Ικανοτήτων για Υπεύθυνους Άσκησης Πολιτικών και Ερευνητές που Εργάζονται σε Θέματα Δημόσιων Πολιτικών» (Competences for Policymaking – Competence Frameworks for Policymakers and Researchers working on Public Policy).
Η νέα έκδοση του ΕΚΤ έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό κενό στην ελληνική βιβλιογραφία, προσφέροντας δύο ολοκληρωμένα και συμπληρωματικά πλαίσια ικανοτήτων. Το πρώτο, «Καινοτομία στις Πολιτικές» (Innovative Policymaking), απευθύνεται σε υπεύθυνους χάραξης και άσκησης δημόσιων πολιτικών, με στόχο να τους βοηθήσει να αναπτύξουν τις ικανότητες για να αξιοποιούν δεδομένα. Το δεύτερο, «Επιστημονική Υποστήριξη στις Πολιτικές» (Science for Policy), απευθύνεται στους ερευνητές που εργάζονται στη διεπαφή επιστήμης και πολιτικής, με στόχο να αναπτύξουν ικανότητες για να μπορούν να επικοινωνούν τα δεδομένα και την επιστημονική γνώση προς τους πολιτικούς.
Η πρωτοβουλία αυτή υπογραμμίζει τη δέσμευση του ΕΚΤ να εφοδιάσει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους ερευνητές, με τις δεξιότητες, τις γνώσεις και τις στάσεις που απαιτούνται για αντιμετωπίσουν τα πιεστικά ζητήματα, με καινοτόμο και τεκμηριωμένο τρόπο. Αυτά τα πλαίσια αναφοράς λειτουργούν ως κρίσιμος οδηγός για την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ αυτών που παράγουν τα επιστημονικά δεδομένα και τεκμήρια, και αυτών που τα χρησιμοποιούν, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη τόσο στους δημοκρατικούς θεσμούς όσο και στην επιστημονική έρευνα.
Όπως σημειώνει ο Διευθυντής του ΕΚΤ, Δρ Κυριάκος Τολιάς: «Μεταφράζοντας και διαδίδοντας αυτά τα πλαίσια, το ΕΚΤ στοχεύει να ενδυναμώσει τους Έλληνες υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους ερευνητές, βοηθώντας τους να διαχειριστούν τη σύνθετη διασύνδεση της επιστήμης και της λήψης αποφάσεων. Υιοθετώντας τις αρχές και τα εργαλεία που περιγράφονται στα πλαίσια αυτά, η Ελλάδα μπορεί να ενισχύσει την ικανότητα της να αντιμετωπίσει σύνθετες προκλήσεις, όπως η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση, μέσα από την εποικοδομητική συνεργασία των υπευθύνων άσκησης πολιτικών και των ερευνητών, αλλά και των πολιτών και των ενδιαφερόμενων φορέων».
Η ευελιξία των πλαισίων εξασφαλίζει την αξιοποίησή τους όχι μόνο σε επίπεδο ΕΕ αλλά και σε εθνικά, περιφερειακά και τοπικά πλαίσια διοίκησης. Ως πλαίσια αναφοράς μπορούν να εξυπηρετήσουν ένα ευρύ φάσμα σκοπών, όπως: την αναθεώρηση προγραμμάτων σπουδών, τον σχεδιασμό προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, την (αυτό-)αξιολόγηση και τον αναστοχασμό, τη δημιουργία προγραμμάτων πιστοποίησης, και την ανάπτυξη, παρακολούθηση και αξιολόγηση πολιτικών.
Το πλαίσιο αναφοράς «Καινοτομία στις Πολιτικές» περιλαμβάνει 36 ικανότητες οργανωμένες σε 7 θεματικές ενότητες: Συμβουλεύω πολιτικούς, Καινοτομώ, Αξιοποιώ Κριτήρια, Αντιλαμβάνομαι τις μελλοντικές εξελίξεις, Εμπλέκω πολίτες και ενδιαφερόμενα μέρη, Συνεργάζομαι, Επικοινωνώ. Το πλαίσιο αναφοράς «Επιστημονική Υποστήριξη στις Πολιτικές», αποτελείται από 27 Ικανότητες σε 5 θεματικές ενότητες: Κατανοώ πολιτικές, Συμμετέχω στην άσκηση πολιτικών, Επικοινωνώ, Εμπλέκω πολίτες και ενδιαφερόμενα μέρη, Συνεργάζομαι. Και στα δύο πλαίσια, για κάθε ικανότητα περιγράφονται τέσσερα επίπεδα επάρκειας: Βασικό, Ενδιάμεσο, Προχωρημένο, Ανώτατο. Αυτή η διαβάθμιση επιτρέπει την προσαρμοσμένη ανάπτυξη δεξιοτήτων ανάλογα με τις ανάγκες και το επίπεδο κάθε χρήστη.
Η ελληνική έκδοση «Ικανότητες στην άσκηση πολιτικών – Πλαίσια Ικανοτήτων για Υπεύθυνους Άσκησης Πολιτικών και Ερευνητές που Εργάζονται σε Θέματα Δημόσιων Πολιτικών» είναι διαθέσιμη στον σύνδεσμο https://metrics.ekt.gr/publications/726, ενώ η πρωτότυπη αγγλική έκδοση διατίθεται στην ιστοσελίδα https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/handle/JRC129623.
Η έκδοση υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Ανάπτυξη του θεσμού, της υποδομής, των δυνατοτήτων και ικανοτήτων για τη διακυβέρνηση δεδομένων του δημοσίου, τη διάθεσή τους για επανάχρηση και την παροχή σχετικών υπηρεσιών σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα στην Ελλάδα – Α’ Φάση». Το έργο υλοποιείται από το ΕΚΤ στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU.
Το ΕΚΤ, ως Εθνική Αρχή του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος και ως «διαμεσολαβητής γνώσης», στο πλαίσιο του συγκεκριμένου έργου υλοποιεί μια σειρά δράσεων για την καλύτερη αξιοποίηση των δημόσιων δεδομένων και τεκμηρίων που παράγει το ίδιο, καθώς και αυτών που είναι διαθέσιμα από άλλους φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα για τον σχεδιασμό δημόσιων πολιτικών για την Έρευνα, την Τεχνολογική Ανάπτυξη, την Καινοτομία και τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό της κοινωνίας και της οικονομίας.
